Onlangs kreeg ik ’s morgens het bericht dat een dierbaar persoon overleden was. Allerlei emoties borrelden zomaar mijn hersens en hart binnen. Die persoon was 101 geworden, een mooie tijd om dood te gaan, toch? Waarom dan dit verdriet? Hij zelf zei over doodgaan :
The only way to take sorrow
out of death
is to take love
out of life
Deze persoon was Russel M. Nelson, een beroemde hartchirurg, bruggenbouwer tussen verschillende godsdiensten en culturen en president en profeet van de Kerk van Jezus Christus van de heiligen der laatste dagen. Hij was geliefd door leden van de kerk, maar ook door vele andere mensen – bekend of minder bekend. Op zijn 101ste levensjaar leek het alsof hij nog genoeg energie had om 201 te worden, dus zijn overlijden kwam toch nog een beetje als een verrassing.
Russel M. Nelson heeft de leden van de kerk, maar ook vele anderen zoveel geestelijke lessen geleerd. Hij was een voorbeeld in woord en daad in wat hij onderwees en daardoor leeft hij verder in het hart van miljoenen mensen op de wereld.
Ik kijk met grote dankbaarheid terug op enkele mooie persoonlijke interacties met Russell M. Nelson. Een van de dingen waar ik echt blij van word, is een goed gesprek. Waarom? Omdat het me inspireert, oplucht, troost, geestelijk verrijkt en me geliefd laat voelen. Na zo’n gesprek is mijn ziel geraakt en kan ik vreugdesprongetjes maken als een kind. De hele dag loop ik met een glimlach rond en ben ik blij dat ik leef.
Terwijl ik die ochtend met een dankbaar gevoel enkele van Russell Nelsons opmerkelijke quotes op sociale media zag passeren, popte een ander wereldbeeld op mijn scherm: in Michigan, in de U.S.A., had een man met zijn truck de inkom geramd van een kerkgebouw van de Kerk van Jezus Christus van de heiligen der laatste dagen en was beginnen schieten terwijl een 300-tal aanwezigen een kerkdienst bijwoonden. Daarna brak er nog een brand uit. Het drama resulteerde in 4 doden en verschillende gewonden. Het werd vlug duidelijk dat de man uit haat handelde.
Onwetendheid leidt tot angst,
angst leidt tot haat,
en haat leidt tot geweld.
Dat haat tot geweld leidt bewijst het dagelijkse nieuws en de berichten op sociale media. Misschien herinneren jullie je nog de moord op Charlie Kirk, een rechtse politicus in de Verenigde Staten? Nog diezelfde dag circuleerden berichten over online ‘feestjes’, alsof een moord mag toegejuicht worden.
In ons kleine landje, maar ook in vele andere landen, is geweld een onderdeel van politieke conversaties geworden. De media toont dikwijls ‘de andere kant’ op een gewelddadige manier en duizenden clips wereldwijd roepen op tot geweld, haat, ruzie en onverdraagzaamheid. Universiteiten, ooit de plaats om vrijuit van mening te discussiëren en te informeren, is jammer genoeg teveel veranderd in een bolwerk van eenzijdige ideeën. Teveel experts, politici en influencers lijken het gewoon te vinden om degenen die het niet met hen eens zijn te beledigen, te veroordelen en soms zelfs te breken.
Ik las eens :’als het debat sterft, dan neemt het geweld over’. Vrije meningsuiting is het pareltje van de democratie, en ik moet toegeven dat leven in een democratie me meer bevalt dan in een autoritair regime. Een mening uiten is het mooist als dit respectvol gebeurt, en niet in het creëren van een stortvloed vulgaire, opruiende en kwetsende woorden en beelden. In onze maatschappij vol polarisatie en kille meningsverschillen zouden beschaafdheid en fatsoen terug moeten opgepoetst worden.
De manier waarop we communiceren
met anderen en met onszelf,
bepaalt uiteindelijk de kwaliteit van ons leven.
(Tony Robins)
Communiceren, praten met elkaar, gesprekken voeren, van gedachten wisselen, dit alles is de laatste jaren enorm veranderd. Vroeger sprak ik letterlijk tegen de ander, neus tegen neus, om het zo te zeggen. Ik schreef brieven geschreven met de hand: een trage manier om mijn gedachten uit te drukken. Ik dacht echter veel meer na over de woorden die ik opschreef en ik kon hele zinnen schrappen en woorden sympathieker maken. De telefoon was een welgekomen variant in leuke gesprekken te voeren. We hoefden niet meer naast elkaar te zitten en een onzichtbare draad verzond onze uitgesproken woorden. Soms werden die woorden echter verkeerd geïnterpreteerd, omdat we de lichaamstaal niet zagen die verbonden was aan de klanken. En dan kwam die grote sprong naar de computer, het internet, whatsapp, FaceBook, e-mails, YouTube, tiktok, Instagram, X, enzovoort. Geweldige uitvindingen, maar misschien ook de teloorgang van goede gesprekken, van gezonde communicatie.
Gezonde communicatie is een belangrijk aspect van het leven. Ik denk dat we allemaal beter zouden kunnen communiceren, thuis, op het werk, op onze media-kanalen. Misschien moeten we wat meer bewust zijn van de impact van onze woorden. Misschien moeten we onze gedachten, opinies en meningen uiten zonder vijandige commentaar. Misschien moeten we eerst wat beter leren luisteren voor we onze mond opendoen, of onze pen gebruiken. Misschien moeten we de ander beter proberen te begrijpen door vragen te stellen uit nieuwsgierigheid naar de kijk van onze tegenpartij en empathie tonen. Dit is geen gemakkelijke opdracht, want, o, wat horen we ons graag zelf praten! Neem al die dingen weg, of minimaliseer ze en focus je op je eigen speech en gedachtengang, en je mag er zeker van zijn dat dan je waarschijnlijk goedbedoelde communicatie tot conflicten zal leiden.
Communicatie gaat niet zozeer over
zenden en ontvangen,
maar over
begrijpen en verbinden.
We zijn natuurlijk allemaal mensen en we denken meestal dat wij het bij het rechte eind hebben. Dat kan soms wel, maar ik heb ondervonden dat als ik praat met mensen die anders naar het leven kijken dan ik, dat ik dit op verschillende manieren kan doen. Ik heb vanzelf de verkeerde manieren opgemerkt, want die resulteerden in een conflict. De beste keuze was, kiezen voor respect. Ik ben nog steeds aan het leren om uit mijn hart vragen te stellen om gemeenschappelijke grond te vinden (en die is er altijd). Mijn vragen moeten welgemeend zijn, zonder oordeel. Ik wil de persoon begrijpen waarom hij of zij zo anders denkt dan ik. Niet makkelijk, hoor! Wat me helpt is iets wat sommige ouders hun kleine kinderen aanleren: Wat zou Jezus doen? Ik geloof in de kracht en goedheid van christelijke eigenschappen, dus: zou Jezus roepen? Zou Hij ruzie maken? Of zou Hij luisteren? Zou Hij vragen stellen om de persoon te begrijpen?
Als ik dus vragen uit mijn hart stel, dan ontstaat er meestal een open gesprek. Maar een garantie is het niet. Soms is zwijgen de oplossing.
Twist bouwt muren
en zet barrières,
Liefde opent deuren
We zullen beter communiceren als we ons meer concentreren op wat de ander zegt en minder op wat wij willen zeggen. Elk mens wil een wereld zonder conflicten, de wereld thuis en de wereld waar miljarden mensen wonen. Wanneer ontstaat nu een conflict? Ik denk dat dit zich ontwikkelt als beide partijen voelen dat de andere verkeerd is. Als je teenagers onder je dak hebt, dan vind je dit een waarheid als een koe.
We ervaren conflicten allemaal anders, omdat we allemaal anders zijn. Dat kan door onze persoonlijkheid zijn, ons geslacht, onze cultuur, onze leeftijd, en onze ervaringen. Niemand is volmaakt, en in elke relatie komen kleine en grote conflicten voor. Weet je, het gezin is de perfecte leerschool om goed te leren communiceren. Je kent elkaar door en door en je houdt van elkaar, en dat is al een voorsprong om naar elkaar te luisteren en geduld te oefenen om elkaars standpunt te begrijpen. Als echtgenote en mama van vier kinderen heb ik de kunst van goed te communiceren veel kunnen oefenen. Ik heb veel geleerd over mezelf, over mijn zwaktes, mijn ego en andere karaktertrekken en weet waar mijn werkpunten zijn. Ook vrienden kunnen een hulp zijn in het leren van respectvol te reageren en bruggen van begrip te bouwen. Goed leren communiceren, vergt veel geduld.
Als de persoon met wie je praat
ogenschijnlijk niet luistert,
wees dan geduldig.
Misschien heeft hij gewoon
een stofje in zijn oor.
(Winnie de Poeh)
Ik hoor je al denken, het is thuis al zo lastig om mekaar te begrijpen, dus vergeet de wereldoplossing maar! Ik moet je tegenspreken: we kunnen de wereld wel veranderen! Maar niet ineens, één persoon, één interactie tegelijk. Laat thuis, of op je werk, of op het wereldwijde web zien, dat bij een meningsverschil het wederzijds respect en de beleefde dialoog een wereld van verschil uitmaken. Hoe we met elkaar omgaan, doet er echt toe! Russel M. Nelson zei: ‘U bent vrij om voor ruzie of toenadering te kiezen. Ik verzoek u dringend ervoor te kiezen om vanaf nu en altijd een vredestichter te zijn… Woede overtuigt nooit. Van vijandigheid wordt niemand beter. Ruzie leidt nooit tot geïnspireerde oplossingen… Christus’ boodschap is duidelijk: zijn ware discipelen bouwen op, verheffen, bemoedigen, overreden en inspireren, hoe moeilijk de situatie ook is. Ware discipelen van Jezus Christus zijn vredestichters.’
Gek dat we allemaal zo beïnvloed worden op onze eigen device. De computer gebruikt algoritmen om ons te bestoken met gelijkgezinde berichten, alsof er geen andere meningen meer zijn. Vooral de jongeren zijn daar heel kwetsbaar in. Door levenservaringen kan je soms makkelijker vraagtekens zetten bij bepaalde uitspraken en dialogen. Kennis opdoen bij verschillende betrouwbare bronnen kan helpen om goede respectvolle gesprekken te voeren en werkt polarisatie tegen. Een hele opdracht voor ouders, leerkrachten, maar ook voor onszelf.
The algorithms that orchestrate our adds
are starting to orchestrate
our lives.
(Eli Pariser)
In Michigan werd een hele geloofsgemeenschap geraakt als gevolg van haatberichten en verkeerde informatie. Hun reactie is misschien een voorbeeld voor hoe we kunnen reageren als we niet begrepen worden. In plaats van keihard terug te slaan op sociale media deed deze groep mensen iets wonderbaarlijks. Ze riepen op om geld te doneren voor de vrouw en de kinderen van de schutter. Reageerde de gemeenschap positief? Ja! Ze liet deze daad geen wortel schieten van haat en wraakzucht, maar haalde meer dan 275 000 dollar op.
Zullen we alle haatberichten kunnen vermijden? Waarschijnlijk niet, maar we kunnen wel het besluit nemen om er zelf niet aan deel te nemen en alleen maar respectvolle dialogen aangaan. Jouw positieve gesprekken kunnen anderen laten glimlachen, tot denken zetten, misschien zelfs wel laten dansen. En jij? Jij wordt er warm en gelukkig van. Ik ga alvast nog meer oefenen om een vredestichter te zijn.
Speak in such a way
that others love
to listen to you.
listen in such a way
that others love
to speak to you
(Dusty Smith)