Ben jij een volmaakte moeder?

Ik denk dat er een tijd was waarin we allemaal een volmaakt perfecte moeder waren. Ik was dat, en jij ook.
Wanneer was dat dan?
Dat was de periode voor we letterlijk een moeder werden.
Als ik de klok terugdraai, dan hoor ik mezelf als jong meisje vele ‘moederdingen’ veroordelen. Misschien herken jij je ook in mijn toenmalige opmerkingen:
‘Als ik later mama word, dan zal ik nooit …’ (vul maar in).
Of, ‘Als ik mama word, zal ik altijd … ‘ (hier is ook genoeg in te vullen).
Ik stond aan de zijlijn en observeerde mijn moeder, mijn oma, mijn tantes, mijn buurvrouwen, de mama’s van schoolvriendinnen, en zelfs totaal onbekenden die mijn pad kruisten. Het leek zo gemakkelijk, ik had een heel plan over het volmaakte moederschap in mijn brein geweven. Op een dag zou ik het perfect ten uitvoer brengen. Ik schreef een gelukkig sprookje met headlines van dingen die ik nooit zou doen en van dingen die ik altijd zou doen. Tjonge, wat was ik zelfzeker over mijn toekomstig moederschap.
Maar toen kwam de dag dat mijn perfect uitgeschreven scenario in duizend stukken viel. Het was de dag dat mijn vliezen braken. Nog niet goed beseffend wat me overkwam zijn mijn man en ik halsoverkop naar het ‘moederhuis’ gereden. Zo noemden ze vroeger dat gedeelte van het hospitaal, waar je zonder baby binnenkwam en met baby naar buiten ging.
Onze baby liet al direct merken dat hij een eigen willetje had, maar uiteindelijk werd een prachtige kleine jongen in mijn armen gelegd. Ik was doodmoe. Ik was gelukkig, maar was doodmoe. Wist ik dat die moeheid een bijgeschenk van het moederschap is? Ik was dolgelukkig, maar voelde ineens een enorme bezorgdheid – nog zo’n cadeautje voor de rest van je moederleven. Mijn hele lichaam trilde van alle hormonale en emotionele veranderingen die ineens mijn jonge leven kwamen overdonderen.
Toen ik even later alleen in mijn kamer lag en het ‘babybolletje’ zachtjes op en neer ging in zijn bedje, borrelden allerlei gedachten omhoog:
Waar was iedereen nu?
Wat moest ik doen?
Waarom kwam niemand uitleg geven?
Waarom lag er geen handleiding op mijn nachtkastje?
Ik was bang, boos, gelukkig, bezorgd en verdrietig tegelijk. Ik weet nog hoe ik mijn baby in zijn mooie blauwe oogjes keek en hoe de tranen over mijn wangen liepen. Ik voelde me zo onbekwaam en zo onwetend, maar tjonge, wat voelde ik ook een oneindige liefde voor dit kereltje dat negen maanden lang heel dicht bij mij had geleefd.

We have to learn to say good-bye to
what we thought motherhood was,
so we can love
what motherhood is.
(Christie Gardiner)

Ik kreeg nog drie kinderen: een dochter en twee zonen. Ondertussen zijn ze zelf al ouders en ik weet zeker dat zij, net als ik en alle ouders, ook droombeelden over ouderschap hebben moeten laten vallen.
Heel wat jonge, en oudere, ouders voelen zich onbekwaam, ze voelen zich niet goed genoeg. Onze digitale wereld heeft daar zeker aan meegeholpen, want die schildert al te gemakkelijk perfecte gezinsfoto’s, perfecte kinderen, perfecte maaltijden, perfecte woonkamers, perfecte uitstappen, enz. De werkelijkheid is meestal heel wat anders.
Als oma, met veel moederschapservaring, wil ik alle ongeruste, overbezorgde mama’s een geheim of twee vertellen over het mama zijn en worden.

Ten eerste: moeder zijn is moeilijk. Maar als je het voor geen goud ter wereld wil opgeven, dan is dat genoeg. Dan ben jij genoeg.

Ten tweede: je zal je meermaals niet goed genoeg vinden. Onbekwaamheid zal je bezoeken. Onbekwaamheid komt honderd keer op bezoek, en waarschijnlijk nog veel meer keren. Misschien maak je de keuze om met je kind geen dokter te bezoeken, want kleinzerigheid past niet in jouw woordenboek, maar een paar dagen later snel je met datzelfde kind naar de spoeddienst. Of je rijdt als een snelheidsmaniak juist wèl naar de spoeddienst met je krijsende baby, en je wordt direct weer naar huis gestuurd met de mededeling ’tandjes op komst’, terwijl meewarende blikken je naar de uitgang begeleiden. Of de schooldirecteur verwittigt je dat je kind gevallen is en de wonde moet genaaid worden. Bij de verpleegster merk je dan dat je kind al drie dagen dezelfde trui aanheeft en met schaamrode wangen teken je de verzekeringspapieren. Je bent misschien al eens een schoolpapier vergeten in te vullen, of je bent het oudercontact helemaal vergeten. Dochterlief zal je daarvoor enkele dagen geen ‘klank’ geven. Maar soms zal je ook niet beseffen wat je verkeerd gezegd of gedaan hebt, als je tienerzoon zijn kamerdeur keihard dichtknalt – of was zijn lievelingsbroek nog niet gestreken?
Ja, er zijn momenten dat je tegen je kinderen zal roepen, ook al hebben ze dat niet verdient, je zal ze volgens de boekjes te dikwijls pizza, frietjes of snelle hapjes voorschotelen, je zal capituleren en ja zeggen als het eigenlijk een nee moet zijn. Of je zal nee zeggen, terwijl het beter ja was geweest. O ja, je zal dikwijls domme dingen doen en zeggen. Ben je dan onbekwaam? Ben je dan niets waard als moeder? Hemeltje nee,  vergeet je niet alle goede beslissingen, alle gezonde maaltijden? Onthou, niemand is volmaakt, ook moeders niet.

I believe that someday
each of us mothers
will kneel at the feet of our Savior
as we talk to Him about being a mom,
and we are going to lament with broken hearts
all of the things we did wrong,
and He will make them right.
(Christie Gardiner)

Nog een prachtig geheim dat mij zoveel inzicht heeft gegeven is deze Afrikaanse spreuk:

It takes a village to raise a child.

Ik ben wie ik ben door onder meer de vele vrouwen en moeders die mijn pad kruisten. Ik las een mooi idee over ‘stammen’ in het boek ‘You are the mother your children need’ van Christie Gardiner. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat ik als moeder deel uitmaak van een bepaalde vrouwenstam. Een stam die me helpt om moeder te zijn en een stam waarin elke vrouw iedereen liefdevol helpt. We behoren tot vele stammen, zoals de stam van onze naam, de stam van onze school, de stam van ons dorp, de stam van ons geloof enz. De belangrijkste stam is de stam van Hemelse Vader, daar behoren alle mensen bij. Alle vrouwen behoren ook tot de stam van Moeder Eva. Hoeveel krachtige moeders zijn er al niet uit die stam voortgekomen? Vrouwen die de macht hebben om elkaar te helpen en te steunen in een van de meest heilige roepingen: het moederschap.
Misschien denk je dat goede moeders het wel alleen aan kunnen. Nee, hoor! Ik wil een vergelijking maken met de ringen van een boomstam. In het midden staat je kind. De eerste ring is God, de volgende ring is papa en mama. De ring erna is misschien oma en dan volgen de ringen van tantes, nichtjes enz. In een boomstam staan de ringen dichter of verder van het centrum, maar elke ring vormt de sterkte en de groei van de boom. Voor onze kinderen zullen sommige ringen dichter of verder van hen afstaan, maar allemaal hebben ze een invloed op hen en zijn ze een deel van hun groei en vooruitgang.
Het is maar een vergelijking, maar alle vrouwen hebben een invloed. Zo kunnen wij ook een ring toevoegen aan de boom van kinderen die niet de onze zijn.

Twee zijn beter dan één, omdat zij een goede beloning hebben bij hun zwoegen.
Want, indien zij allen vallen,
dan richt de een de ander weer op;
(Prediker 4: 9-10)

We mogen elkaar niet belemmeren om een ring te plaatsen rond een kind. We moeten elkaar niet in de weg staan om ‘het dorp’ te zijn.
Marjorie Hinckley zei het zo mooi:

We are all in this together.
We need each other.
Oh, how we need each other.
Those of us who are old need you who are young,
and hopefully,
you who are young need some of us who are old …
We need deep and satisfying friendship with each other.
These friendships are a necessary source
of sustenance.

In de boomstam van mijn leven zijn al vele ringen gemaakt. Ze zijn gemaakt door mijn ‘stamleden’: twee echte zussen, schoonzussen, buurvrouwen, vriendinnen, leden van mijn kerkwijk en kerkring, boekenliefhebsters, kunstliefhebsters en museabezoeksters wiens naam ik niet eens ken. Sommigen in mijn stam hebben hetzelfde geloof als ik, anderen niet. Sommigen hebben dezelfde politieke ideeën, anderen niet. Sommigen houden van dezelfde schrijvers, anderen niet. Sommigen houden van klassieke muziek, anderen niet. Deze smeltkroes van ideeën en ervaringen maken mijn stam van vrouwen geweldig!
We mogen ook niet vergeten hoeveel mannen een positieve invloed uitoefenen, een kind heeft ook een papa, en vele geweldige mannen kruisen ook hun pad. Maar deze blogtekst is nu vooral aan de vrouwen gericht, de mannen komen een andere keer aan bod.

Ik ben een moeder, en dat is niets iets dat ik zomaar tussendoor doe. Mijn moederzijn neem ik mee in alles wat ik doe. Ik ben moeder als ik een toespraak geef en als ik een blogtekst schrijf. Ik ben moeder in mijn lesgeven en in mijn creatieve uitingen. Het moederschap beïnvloedt mijn politieke voorkeur en ideeën. Het heeft invloed op mijn winkelen, mijn babbelen en nog zo veel meer. Moederschap zit in mij.
Ik begin zo stilaan te beseffen dat ik wel echt de moeder ben die mijn kinderen nodig hebben, ook al doe ik vele dingen niet zoals het zou moeten.
Als ik me afvraag of ik wel bekwaam genoeg ben, dan keer ik me naar mijn Hemelse Vader. Hij en Zijn Zoon zijn het middelpunt van mijn leven. Te midden van de moeilijkheden die het moederschap geregeld meebrengt, voel ik Hun liefde en krijg ik vrede.

MAM
Dat spel je ondersteboven als
WAW

Juist, mama’s zijn wauw! Een hopeloos moment maakt je heus geen hopeloze moeder.
Een beetje humor komt ook wel van pas. Als je kleine kinderen weer eens de zetels als trampoline gebruiken, als je tieners weer eens de ijskast geplunderd hebben, als er weer eens vuile voeten op de vloer staan, of vingerafdrukken op de ramen en kasten, als je weer eens de tablet of spelconsole weggestopt hebt en je kinderen zeuren dat ze zich dood vervelen … spring dan in gedachten naar de toekomst en fantaseer dat je later, als zij groot zijn, bij hen thuis binnenspringt, je voeten niet afveegt en je alles opeet en opdrinkt wat ze in huis hebben. Kortom, je maakt er een boeltje van. Je kijkt op je uurwerk en geeuwt. Je zegt dat je je dood verveelt en je verdwijnt.
Enfin, een moeder mag soms wel eens een kortstondige ‘heksengedachte’ hebben.

Het leven van een mama is onvoorspelbaar, moeilijk, en soms een puinhoop. Het is verre van volmaakt en een moederhart breekt meer dan eens. Maar het leven van een mama is ook leuk, grappig en creatief. Het is inspirerend, verheffend en vreugdevol.

Gelukkige moederdag
aan alle mama’s
en aan alle vrouwen
van de stam die ringen bouwen.

Jullie zijn GEWELDIG!

 

 

Zomeruur, licht en Pasen.

Het is zomeruur. Dat betekent dat we de klok een uur verder gedraaid hebben en dat 10 uur 11 uur geworden is. Dat de overheid zo’n konijn uit de hoed haalt is ongelooflijk, en nog wel voor het hele land en een groot stuk van de wereld. In mijn gewoon dagelijks leven zou ik ook wel eens de klok zomaar een uur willen terugdraaien of ineens verder zetten. Floep! Mooie dingen een uur langer beleven, minder leuke dingen vliegensvlug voorbij draaien.

De tijd is te traag voor wie wacht,
te snel voor wie bedeesd is,
te lang voor wie treurt,
te kort voor wie zich verblijdt,
maar voor wie het heeft
is de tijd eeuwig.
(R. Hoemakers)

Maar alle tijd en konijnen in hoeden ten spijt, hebben jullie last van het zomeruur?
Ik moet er toch altijd een beetje aan wennen. Mijn biologische klok heeft ’s morgens een vast uur. Elke dag word ik op ongeveer hetzelfde tijdstip wakker. Met het zomeruur voelt mijn ‘klok’ zich bedot. Ze wordt geforceerd om me nu een uur vroeger wakker te krijgen en als je mij kent is dat niet zo simpel. Gelukkig protesteert mijn lichaam maar een paar dagen en dan heeft mijn innerlijke klok zich bij het zomeruur neergelegd. Dus last? Niet echt veel.

Ik ben wel blij dat het langer licht is. In de lente lengen de dagen sowieso, maar met dat zomeruur erbij kan ik nog extra van het licht genieten.
Ik ben een ‘lichtmens’. En geef nu ook toe: licht is leven, niet?
Dat brengt me ook bij een belangrijke feestdag: Pasen. Dat christelijk feest geeft me altijd zo’n blij gevoel. Niet alleen om de mooie herinneringen van paasklokken en chocolade eieren die verstopt en gevonden werden, maar ook omdat de Paastijd me als mens enorm aanspreekt en mijn ziel verlicht.

Aan Pasen is een naam gekoppeld die bijna iedereen in de wereld kent, maar waarbij toch heel weinig mensen zijn die deze persoon echt kennen. Die naam is Jezus Christus.
Wie is Jezus? Waarom zou Hij vandaag nog belangrijk zijn?
Om te beginnen is Jezus een voornaam, net zoals Pieter en Seppe. Christus is geen achternaam, maar een titel. Die betekent ‘de Gezalfde’.
Die titel duidt erop dat Jezus geen gewone man was, of zelfs de beste leraar ooit. Hij is de beloofde Messias waarover in het Oude Testament geprofeteerd wordt. Hij zou alle mensen redden van zonde en dood (alle, daar vallen wij dus ook onder). Jezus verklaarde tijdens zijn leven zelf dat Hij de Zoon van God was. Ik geloof dat. Hij deed vele wonderen zoals zieken genezen, blinden laten zien, doven laten horen en Hij wekte zelfs doden weer tot leven. Zijn grootste wonder is dat Hij eeuwig leven en geluk aan alle mensen kan geven, we moeten alleen maar in Hem geloven en ons best doen zijn leringen te volgen. Maar mensen zijn mensen, en we maken allemaal fouten – grote en kleine. Soms falen we compleet en zitten we in zak en as, of in een diepe put. En dat is precies de reden waarom Jezus naar de aarde kwam en waarom Hij vandaag nog zo belangrijk is voor ieder van ons.

En voorts zeg ik u dat
er geen andere naam,
noch enige andere weg of middel,
zal worden gegeven waardoor
redding tot de mensenkinderen kan komen,
dan alleen
in en door de naam van
Jezus Christus,
de almachtige Heer.
(Mosiah 3: 17)

Om te kunnen begrijpen waarom Jezus zo belangrijk is, is een vergelijking misschien wel op zijn plaats:

Er was eens een man die zo graag iets wou hebben. Het was zijn grootste droom en hij had er alles voor over, dus ging hij een grote schuld aan om zijn grote verlangen waar te kunnen maken. Men had hem verwittigd hoe gevaarlijk zulke grote schulden wel zijn en hoe er met de schuldeiser niet te lachen viel. Maar de man tekende het contract. De einddatum lag ver in het verschiet en hij was er gerust in dat hij zijn schuld op tijd zou kunnen aflossen. Hij was blij, want hij had nu wat hij wilde.
Het leven ging verder met zijn ups en downs, met hard werken en met pleziertjes, met voorspoed en met tegenslag. Maar de schuldeiser had een vast plekje in zijn gedachten. Af en toe deed de man een afbetaling en stiekem hoopte hij dat de dag van de ultieme afrekening nooit zou aanbreken.
Maar die dag komt altijd voor iedereen, en dus ook voor die man. Het contract was verlopen en de schuld niet afbetaald. De man besefte dat hij zijn schuld nooit kon aflossen en dat de schuldeiser al zijn bezittingen kon opeisen en hem zelfs in de gevangenis kon steken. Hij vroeg:
Kan ik niet meer tijd krijgen?’
Kan je mijn schuld niet kwijtschelden?”
Kan je me geen genade tonen?’
De schuldeiser vond genade maar eenzijdig, daar had hij niks aan. Hij vroeg:
Geloof jij in recht? Ik wil gerechtigheid! Jij hebt het contract getekend en de wet is dat jij betaalt of gestraft wordt. Het is niet de bedoeling dat genade de gerechtigheid kan beroven.’
Als jij mijn schuld niet kwijtscheldt, dan is er geen genade!’ smeekte de man.
Als ik dat doe dan is er geen gerechtigheid!’antwoordde de schuldeiser.
Het leek erop dat er geen manier was waarop zowel de genade als de gerechtigheid tevreden zou zijn. En toch is die manier er! Maar dan is er nog iemand anders voor nodig.
De schuldenaar had een vriend die hem heel goed kende en die wist hoe kortzichtig en gek hij was geweest. Maar die vriend wilde hem helpen omdat hij van hem hield. Hij werd een middelaar. Hij betaalde de schuld en zo was de gerechtigheid tevreden. De middelaar regelde een afbetaling met zijn vriend en zo kreeg die genade.

Als we dit verhaal projecteren op ons eigen leven, dan hebben we allemaal een zekere ‘geestelijke schuld’, en op een dag zal de afrekening komen.
Dit lijkt misschien voor velen, zo niet voor iedereen, de ver-van-mijn-bed-show. Hoe kan dat nu? We zijn toch baas over ons eigen leven? Is er wel een leven na de dood waarin de afrekening komt? Ik ben toch een goed mens?
Vele mensen die een bijna-doodservaring beleefden, vertellen allemaal hoe belangrijk het is om hier goed te doen voor iedereen. Ze beklemtoonden dat het leven dat we hier leiden, ons leven aan de andere kant bepaalt.
Maar niemand is volmaakt, we kunnen allemaal meer helpen, beter helpen, meer doen, beter doen.
En de wet der gerechtigheid zal de aflossing eisen. Gelukkig is er een Middelaar.

Want er is één God en ook één middelaar tussen God en mensen,
de mens Christus Jezus,
die zich gegeven heeft tot een losprijs voor allen.
(1 Timotheüs 2: 5)

Door de genade van Jezus Christus kunnen wij, na alles wat we zelf konden doen, gered worden.

Pasen is het feest waarop de christelijke wereld de verzoening en de opstanding van Jezus Christus herdenkt. Ik kan zeker niet uitleggen hoe Jezus het lijden, de pijnen, de zonden en alle onvolmaaktheden van heel het mensdom op zich genomen heeft, en hoe Hij daar de schuld voor betaalde. Ik kan ook niet uitleggen hoe het kon dat Hij – die zeker dood was- levend werd en zo de deur van de onsterfelijkheid voor alle mensen opende. Geestelijke dingen kunnen niet uitgelegd worden op een stoffelijke manier.
Ik geloof in God en in Jezus Christus, in de opstanding en in een eeuwig leven, en als jij daar ook in gelooft dan weet je hoe moeilijk het is om anderen te vertellen wat je voelt. Ik probeer op deze blog mijn woorden zorgvuldig uit te zoeken en probeer niemand te kwetsen of de indruk te scheppen dat gelovigen ‘beter af’ zijn. Ik kan je maar een schets bieden van hoe ik God echt zie. Ik geef je een onafgewerkt product van mijn gevoelens over Zijn liefde en mijn plaats daarin, een ruw beitelwerk over hoeveel meer Licht ik daardoor ervaar.

The miracle of
RESURRECTION,
the ultimate cure,
is beyond the power of modern medicine.
But it is not beyond the power of God.
(Paul V. Johnson)

Zomeruur, Licht en Pasen. Voor de ene een geestelijke bezinning, voor de andere een familiefeest met eitjes. Geniet van al het licht.

Laat jij je stem horen?

De winterperiode is een tijd van niezen en hoesten, van vitaminetekorten en grieperige toestanden. De zon is dikwijls ver te zoeken.
Ik ben al meer dan een week mijn stem aan het zoeken. Na wat heesheid, veel gekuch en zware brombeertoestanden was ze ineens FLOEP! zo goed als weg! Een kop of tien warme kruidenthee en een vrij te krijgen hoestsiroop bracht niet veel soelaas. Mijn stem bleef koppig verstoppertje spelen en bracht mijn ademhaling danig in de war. Een herinneringsflits aan ‘de Stemmenrover’ (een Suske en Wiske boek van lang geleden) liet me inzien dat er grover geschut nodig was. Ik moest niet naar Japan, maar een antibioticakuur die ik liever niet had gewild, zette me weer op het goede spoor.

Ik vind de menselijke stem vanzelfsprekend en toch is het een klein wonder. Mijn stem is mijn unieke communicatie-instrument. Ik kan daarom lachen (gemeen en hartelijk, of zoals een kip een ei legt), huilen (hartverscheurend of heel stilletjes), spelen (toneel en andere aanverwanten), zingen (ook vals), praten en zelfs neuriën als ik opgewekt ben. Door middel van mijn stem kan ik plezier, opwinding, passie, woede en enthousiasme overbrengen. Is dat niet geweldig? Ik zal mijn stem nooit meer vanzelfsprekend vinden.

Elke stem is uniek door het verschil in grootte van de stembanden. Daarom zijn er piepstemmen, zware, heldere en schelle stemmen. Ook de grootte en de vorm van het lichaam heeft een invloed op de manier waarop we geluiden tot stand brengen en uitspreken. Een vrouwenstem klinkt meestal hoger omdat de stembanden korter zijn dan die van mannen.

Ik was verbaasd over ’t feit dat men pas in 1854 ontdekt heeft hoe de stem werkt. De Spaanse zanger Manuel Garcia gebruikte een tandspiegel als keelspiegel (misschien was hij ook zijn stem even kwijt) en ontdekte het trillen van de stembanden.

Words mean more
than what is set down on paper.
It takes the human voice
to infuse them with deeper meaning.
(Maya Angelou)

Iedereen weet dat we hees kunnen worden door een simpele verkoudheid, maar ook door onze stem te forceren op een feest, een concert, of een sportwedstrijd. De stem laten rusten is dan belangrijk. Het schijnt zelfs dat de heesheid erger wordt als we fluisteren!
‘Ik ben al een pak beter’, zei ik vandaag tegen mijn man.
‘Jaja, ik hoor het aan je stem’, antwoordde hij sarcastisch.
Het is een feit dat onze stem veel verraadt over wie we zijn: een man, een vrouw, een kind, jong, oud. Ook onze gemoedstoestand geeft een bepaald timbre aan onze stem.
Bij het muziekprogramma ‘The Voice’ zien we hoe deelnemers alleen op hun stem beoordeeld worden in een paar seconden.
Het is waar, soms raakt een stem me, soms ook helemaal niet. Maar ook buiten een zangcarrière wordt een spreekstem binnen enkele seconden beoordeeld op betrouwbaarheid en sympathie. Niet voor niets worden er vandaag de dag ook cursussen ‘spreken’ gegeven om meer commerciële en politieke punten te kunnen scoren.

Er zijn verschillende soorten stemmen die onze aandacht vragen. Zelf gebruiken we ook veel soorten stemmen om iets te verkrijgen.
In de wereld horen we dikwijls pessimistische en negatieve stemmen en nochtans is de stem waar blijdschap in echoot zo hard nodig. We hebben optimisme nodig en stemmen die moed geven. We moeten geen articulatieles gevolgd hebben, of hoogdravende woorden uiten, eenvoudige woorden zoals een dankjewel of sorry, kunnen blijheid in een ziel brengen.

I use my voice
to make people feel
like they belong.
(Gina Rodriguez)

Sommige mensen denken dat de harde roepers het meest gehoord zullen worden. Maar dat is niet helemaal waar. De luidste stem wordt misschien eerst gehoord, maar als we de volumeknop naar beneden draaien, wordt alles rustiger. Dan kunnen we horen wat ook de zachte stemmen te zeggen hebben, en geloof me, dat kan een wereld van verschil maken.

We still need a voice
that thinks
before
it speaks.
(Simon Armitage)

Het leven kan bitter en zoet zijn. Welke stem gebruiken we als reactie?
Soms zijn we teleurgesteld als we geconfronteerd worden met misleidende stemmen, met opdringerige stemmen, met stemmen die de wereld op zijn kop willen zetten, met stemmen die andere stemmen het zwijgen willen opleggen.
Deze stemmen klinken oorverdovend luid en soms zijn we lafaards en zwijgen we. Soms vinden we onze stem niet de moeite waard. Soms hebben we schrik dat we er alleen voor staan en willen we niet voor idioot doorgaan. Margaret Atwood gaf een waarschuwing tegen het zwijgen:

A voice is a human gift;
it should be cherished and used;
to utter fully human
speech as possible.
Powerlessness and silence
go together.

Ik ben echt geen haantje-de-voorste, maar ik besef heel goed hoe belangrijk het is om mijn stem te laten horen. Want wat brengt het op om een stem te hebben en te zwijgen? Als we de gelegenheid krijgen om onze stem te laten horen moeten we dat doen, of het nu gaat om onze stem tijdens verkiezingen, of onze afkeur aan een bepaalde zangstijl, of wat dan ook. Al te veel heeft zwijgen drama’s meegebracht. Pesterijen lopen fallicant verkeerd af, democratieën gaan ten onder, respect, normen en waarden worden afgevoerd, allemaal omdat er gezwegen werd.

Elk mens heeft een – laat ik het uiterlijke stem- noemen. Die kan welbespraakt of woordenschatarm zijn. Ze kan luid of stil, vleiend, liefdevol, haatdragend, dankbaar of onverschillig klinken. Maar de stem die het belangrijkste is, is onze innerlijke stem. Dat is onze echte stem. Ik geloof zelfs dat onze innerlijke stem onze uiterlijke stem enorm kan beïnvloeden.
Douglas Mac Arthur schreef:

The world is in a constant conspiracy
against the brave.
It’s the age-old struggle:
the roar of the crowd on the one side,
and the voice of your conscience on the other.

Een karikaturale voorstelling van de wereldse en innerlijke stem wordt wel eens voorgesteld als een duiveltje op de ene schouder en een engeltje op de andere, die ons allebei voortdurend van alles in het oor fluisteren. Ik geloof niet dat het zo tewerk gaat, maar ik geloof wel dat we een inspanning moeten leveren om de stem van ons geweten te horen. Om onze innerlijke stem, ons geweten, te horen moeten we het in onszelf stil maken. Met al de mediadrukte om ons heen is dit geen gemakkelijke opdracht. Misschien zit er nu in plaats van een duiveltje wel een smartphone op onze schouder?

Don’t let the noise of other opinions
drown out your own inner voice.
(Steve Jobs)

Iemand noemde eens die innerlijke stem een goddelijke stem. Ons geweten, dat ons de juiste weg toont, laat ons misschien wel een goddelijke stem horen. Ik zocht een paar schriftteksten op over de stem van God, hoe zou die klinken?
In het Oude Testament sprak me het verhaal van de profeet Elia wel aan. Hij zocht de stem van de Heer. In 1 Koningen 19 lezen we dat de Heer niet in de wind was, ook niet in de aardbeving en niet in het vuur. Elia vond de Heer in de zachte stilte.
God spreekt meestal met een stille zachte stem en daarom is het zo moeilijk om die te horen. Moeilijk, maar niet onmogelijk. Ik denk dat zijn stem nauwelijks hoorbaar is omdat we niet ‘in tune’ zijn met het oneindige.
In het Boek van Mormon lezen we in Helaman het verhaal over een groep mensen die de stem van God hoorden en het wordt in mijn ogen mooi beschreven:

En het geschiedde, toen zij die stem hoorden, dat zij inzagen dat het geen stem des donders was, en evenmin een stem van daverend rumoer, maar zie, het was een zachte stem van een volmaakte mildheid, als een fluistering, en toch drong zij door tot in het diepste der ziel. (Helaman 5: 29)

Er zijn genoeg verslagen van mensen, vroeger en nu, die letterlijk Gods stem hebben gehoord. Al je mij vraagt of ik Gods stem al heb gehoord dan moet ik zeggen: niet op de letterlijke manier, niet als een ‘echte’ stem. Maar ik heb Gods stem al dikwijls tot mij horen spreken in mijn gedachten. Die indrukken zijn net zo krachtig als moest Hij met een trompet in mijn oren hebben geblazen.

Ja, zie, Ik zal in uw gedachten en uw hart tot u spreken …’ (L&V 8: 2)

Voor sommigen klinkt dit misschien als complete onzin. Maar geestelijke dingen zijn nu eenmaal anders te begrijpen.
Ik wil je even meenemen naar een zaterdagavond bij ons thuis. Ik zit een boek te lezen, de teevee staat aan en voetbalgeluiden vullen de living. Mijn man kijkt gespannen naar de voetbalmatch. Hij is gek op voetbal. Hij speelde jarenlang zelf voetbal en ik kan echt zeggen dat hij zijn hart aan voetbal verloren heeft. Jawel, hij houdt van mij, maar als hij naar een match kijkt word ik toch eventjes buiten zijn zichtveld geplaatst. Niet alleen dat, ook buiten zijn gehoorsveld. want als ik hem tijdens een match iets vraagkrijg ik meestal niet direct een antwoord. Ik moet het soms twee of drie keer herhalen voor hij me aandacht geeft. En dat is gewoon omdat hij me niet hoort, het is immers voetbal!
Ik durf wel eens een blik werpen op het scherm, maar ik ben vlug mijn interesse kwijt.
‘Heb je dat gezien?’ vraagt manlief me soms heel enthousiast.
Ik moet meestal ontkennend antwoorden, ik heb geen voetbalhart.
Ik wil dit graag projecteren naar het horen van de stem van de Heer. Zoals ik al schreef zijn er zoveel stemmen die onze aandacht vragen. Elke stem belooft wel iets: een spannende wedstrijd, kennis, lust,… Het is aan ons om te kiezen op welke stem we willen afstemmen en welke stemmen we willen negeren. Dat is ook zo met Gods stem, willen we die wel horen?

Als we de stem van de Heer willen horen moeten we weten waar we die kunnen vinden. In de Bijbel zegt de profeet Amos:

‘Voorzeker, de Here Here doet geen ding, of Hij openbaart zijn raad aan zijn dienstknechten, de profeten.’ (Amos 3:7)

De Heer heeft zelf ook nog iets toegevoegd aan het ‘horen van zijn stem’: Of mijn eigen stem nu gesproken heeft, of de stem van mijn dienstknechten, dat is hetzelfde (L&V 1:38).

Als we dus de stem van God willen horen, moeten we bereid zijn om naar de stem van zijn profeten te luisteren en andere stemmen te negeren of een andere plaats te geven.

If we listen to the voices of the world,
we will be misled.
But if we listen to the voice of the Lord
through his living prophet
and follow his counsel,
we will never go astray.
(Virginia U. Jensen)

Focussen op een voetbalmatch heeft zeker geen eeuwige gevolgen. De stem van gokken of een andere verslaving volgen, heeft waarschijnlijk wel verstrekkende gevolgen. Stemmen die onze eigenwaarde naar beneden halen, stemmen die ons opblazen, stemmen die ons boos maken, die stemmen kunnen andere, vriendelijke stemmen onhoorbaar maken.
Mijn opa had vroeger zo’n ouderwetse radio die je precies moest afstellen om mooie geluiden te kunnen horen. Ik weet, dat als ik me afstel op de stem van de Heer, dit een heel verschil maakt in mijn leven vandaag en voor de eeuwigheid.

Waarvoor ga jij je stem gebruiken de komende week?

Welke stem ga jij laten horen?

Maak deze week tijd om eens in de natuur te wandelen, de plaats om Gods stem te horen.

A capella muziek is ook mooi om  te genieten van verschillende stemmen.

Benieuwd om de stem van een levende profeet te horen: Russell M. Nelson lds.org

 

 

Honing, bijen en ik.

 

Ik zit hier gezellig aan de ontbijttafel een lekkere boterham met honing op te eten. Ik ben gek op honing en vooral de zachte lentehoning heeft mijn voorkeur. Als ik na een vakantie mijn koffers leegmaak, dan vind ik daar steevast een potje honing in van een plaatselijke imker. De lekkerste honing die ik ooit gegeten heb had ik gekocht in Cyprus. Ik zie de oude imker nog op de vuile grond zitten met enkele potten honing voor zich. De honing was nog witter dan melk en ik vroeg me af of dit wel honing was. Een brede glimlach en veel handgebaren overtuigden me om een pot te kopen. Toen ik later thuis die witte honing proefde, was Cyprus nog nooit zo dichtbij geweest.

Eet honing, mijn zoon, want dat is goed,
honingzeem is zoet voor uw gehemelte;
erken, dat de wijsheid zo is voor uw ziel.
Als gij haar gevonden hebt, dan is er toekomst
en uw verwachting wordt niet afgesneden.
(Spreuken 24: 13-14)

Ik sta versteld van het wonderlijke proces hoe bijen honing maken. Honingbijen verzamelen nectar uit bloemen en die nectar bevat verschillende suikers, mineralen en sporenelementen. De nectar komt in de maag van de bij terecht en vanuit speekselklieren in de kop en het borststuk voegt de bij er de eerste enzymen en goede bacteriën aan toe. Als de bij in de bijenkast toekomt wordt het zoete sapje uit de honingmaag via de monddelen aan andere bijen doorgegeven. Terwijl de druppel van bij naar bij gaat, voegen de bijen steeds opnieuw kleine beetjes speeksel toe waarin verschillende enzymen zitten. Daarna wordt de honing in lege honingraatcellen geduwd en door snel vleugelgeklapper verder ingedikt. Als de honing rijp is verzegelen de bijen de cellen met wasdekseltjes. Dan kan de honing geoogst worden.

Wist je dat voor elke kilo honing vier kilo nectar nodig is? In ons land maakt een bijenvolk zo’n 30 kg honing per jaar. Er is me verteld dat in een bijenkorf tussen de 20 000 en  60 000 bijen leven. Om 1 kg honing te produceren moeten al die bijen miljoenen bloemen bezoeken. Dat is om te duizelen! Ik waardeer mijn lekkere honing nog meer als ik besef dat één bijtje slechts een gemiddelde leeftijd van een paar weken tot vier maanden heeft.

De bijen zoemen rond hun woning
en werken aan een nijver plan,
zij zorgen voor de zoete honing,
wij maken er een potje van.
(Toon Hermans)

Weinig dieren hebben de menselijke verbeelding zo beïnvloed als de bijen. Het was niet alleen de honing en de was die hen een faam bezorgde, maar ook hun samenlevingspatroon was een inspiratie voor filosofen, schrijvers, staatshoofden en politici zoals Aristoteles, Plato, Shakespeare en Tolstoy. Er zijn vele volksverhalen en legendes waarin bijen een rol spelen.

Ik heb een beetje rondgesnuisterd en las interessante, grappige en spirituele weetjes over deze slimme diertjes. Ik ontdekte dat de bij als een heilig insect werd beschouwd en dat het diertje de brug was tussen deze fysische wereld en de onderwereld.
De oude Grieken associeerden lippen met honing gezalfd met welsprekendheid. De bijen waren voor hen het symbool van ijver, welstand en reinheid. Ze waren ‘de Vogels der Muzen’ en werden aanzien als inspiratie voor kunstenaars. Soms zagen ze in de bij ook de bezorger van liefde.
In het Oude Egypte was de bij een teken van koningschap. Bijen waren levensgevers en stonden symbool voor geboorte, dood en wederopstanding. De tranen van de zonnegod die op aarde vielen, veranderden in werkbijen.
De Joodse historicus Josephus vermeldde dat de naam van de dichteres-profetes Deborah ‘bij’ betekent. De wortel ‘dbr’ geeft ‘woord’, wat de missie aangeeft om het Goddelijk Woord, de Waarheid, voort te brengen (Toussaint-Samat). De naam Melissa betekent hetzelfde.
Hindoes, Kelten, Islamieten, Romeinen, Chinezen, … bijna alle volken hielden bijen hoog in aanzien.
In alles wat ik gehoord en gelezen heb, wordt de bij als een symbool beschouwd van onsterfelijkheid, wedergeboorte, vlijt, arbeid, spaarzaamheid, ordening, organisatie, samenwerking, wijsheid, intelligentie, reinheid en zuiverheid. Ze brengt hemelse gaven naar de aarde en fungeert ook als hemelse boodschapper. Amaai, de bij is dus wel een diertje om u tegen te zeggen.

Be like the honey bee:
anything it eats is clean,
anything it drops is sweet,
and the branch it sits upon
does not break.
(Imam Ali)

Ik vind het verontrustend dat wetenschappers aan de alarmbel trekken. Bijen dreigen uit te sterven! Afgelopen winter stierf 14% van de tachtigduizend honingbijenvolken (Naturalis juli 2017). Als de bij zou verdwijnen is het gevolg voor de mensheid immens groot. Meer dan 3/4 van de landbouwproducten is afhankelijk van dit diertje. (Denk aan fruit, groenten, koffie, cacao, noten,…) Het is niet echt duidelijk waarom het slecht gaat met de bijen. Er worden verschillende redenen genoemd: door de intensieve landbouw, waarbij men zich richt op één gewas, vinden bijen te weinig voedsel; ook het toenemend gebruik van pesticiden is een bedreiging, evenals het verdwijnen en de versnippering van natuur en open ruimtes, de Aziatische hoornaar die bijen op zijn menu zet is ook een kleine ramp voor de diertjes, maar het is vooral een parasitaire mijt die voor veel sterfte in de bijenkasten zorgt.

If the bee disappears
from the surface of the earth,
man would have no more
than four years to live.
(Albert Einstein)

Ik vraag me af wat ik persoonlijk kan doen om mee te helpen dit tij te keren. Ik denk dat wat wild bloemenzaad zaaien in de tuin of in een bak alvast wat bijtjes zal lokken. Een bijenhotel voor wilde bijen zie ik ook wel zitten. Dat is een kleine handeling. Misschien te klein?
Ik wil over kleine handelingen en wat dit teweeg kan brengen toch nog iets kwijt.
Eén honingbij produceert niet meer honing dan 1/12 van een koffielepel. Dat lijkt heel weinig in vergelijking met het totaal, maar dit kleine deel is van groot belang voor het leven in de hele korf. Bijen zijn van elkaar afhankelijk.
Er zit een grote symboliek in: grote dingen worden tot stand gebracht en lasten worden lichter omdat vele handen tezamen werken.
Stel je voor wat miljoenen mensen in onze wereld zouden kunnen bereiken als ze doelgericht samen zouden werken zoals bijen in een bijenkorf?

In sommige christelijke bronnen wordt Christus vergeleken met honing. De Heiland zei meer dan 2000 jaar geleden:

‘Gij zult de Here, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand. Dit is het grote en eerste gebod. Het tweede, daaraan gelijk, is: Gij zult uw naasten liefhebben als uzelf. Aan deze twee geboden hangt de ganse wet en de profeten.’
(Mattheüs 22: 37-40)

Dat zijn heel eenvoudige woorden. Iedereen kan ze begrijpen en ze zijn zo belangrijk om na te leven. Wij dienen God lief te hebben en zowel voor onze naasten als onszelf te zorgen. Stel je voor wat er in de wereld zou veranderen moesten de mensen de handen ineenslaan en hulp geven aan eigen familie, aan vrienden, aan buren, aan medeburgers?
Er zijn gelukkig veel hulp- en kerkorganisaties die over heel de wereld humanitaire hulp geven en dat is prachtig! Maar wat kunnen we in ons eigen dagelijkse leven doen? Beeld je eens in wat het effect zou zijn van miljoenen kleine, dagelijkse daden die gebeuren uit liefde voor Christus en voor elkaar? Onze wereld verkeert in moeilijkheden van allerlei slag en ik geloof dat onze maatschappij vandaag de dag meer dan ooit nood heeft aan christelijke liefde.

We ought tot do good to others
as simply as a horse runs,
or a bee makes honey,
so a man when he has done a good act
does not call out for others
to come and see,
but he goes on to another act,
as a vine bears grapes
season after season,
without thinking of the grapes it has borne.
(Marcus Aurelius)

Eenvoudige dagelijks dienstbetoon lijkt op zich niet zo veel te betekenen, maar het is als die 1/12 honing op een koffielepel die zo belangrijk was voor de hele korf.

There is power in our love for God and for his children,
and when that love is tangibly manifest
in millions of acts of Christian kindness,
it will sweeten and nourish the world
with the life-sustaining nectar of
faith, hope and charity.
(M. Russell Ballard)

Misschien vraag je je af hoe jij in je drukke leven iemand kan helpen. Als je gelovig bent, dan kan je misschien elke dag bidden of je opmerkzaam mag zijn voor de noden van een ander. Leef dan je dag, doe gewoon, maar kijk met geloof en liefde uit naar die persoon die je nodig heeft. Gelovig of niet, focus je op de mensen rondom je, net zoals de kleine bij zich focust op de bloemen om nectar te verzamelen. Als je dit doet zal er een spirituele gevoeligheid groeien en zal je gelegenheden ontdekken om hulp, troost of hoop te geven. Denk niet te gauw aan iets groots, zoals een huis helpen verbouwen, de strijk doen, eten brengen (hoewel dit ook kan), maar een simpele glimlach, een mailtje, of een telefoontje kunnen een vermoeid hart opbeuren. Een schouderklopje of een complimentje kan moed geven. Een knuffel of een gesprekje bij een tasje thee en een koekje kan iemands dag goed maken.
Net zoals elk 12de deel van een theelepel van alle bijen samen nodig is om de hele korf in leven te houden, zo zal elk dienstbetoon van honderden mensen, elke uitgestoken hand van duizenden mensen, elk gebed van tienduizenden mensen, elke glimlach van miljoenen mensen, een geweldig effect ten goede uitstralen. In deze steeds donker wordende wereld zal daardoor het Licht van Christus feller beginnen schijnen.
Samen – welke overtuiging of geloof je ook hebt – samen kunnen we liefde en vreugde brengen in onze familie, in het leven van een eenzame, een arme en een wanhopige. Samen kunnen we via kleine daden grootse dingen tot stand brengen.

De meeste mensen kennen het beertje Winnie de Poeh. Hij is net als ik gek op honing (hij wel een beetje meer denk ik). Ik las de volgende dialoog en vond die super:

‘Wat doe je het allerliefst op de hele wereld, Poeh?’
‘Het allerliefste…’ zei Poeh, en toen moest hij eerst even nadenken.
Want al was ‘honing eten’ iets heel prettigs,
er was toch één ogenblikje,
vlak voor je begon te eten,
dat nog veel prettiger was,
maar hij wist niet hoe dat heette.
(A.A.Milne)

Wat is dat ogenblik voor jou?

Nog een tip:

Zaai of plant verschillende bloemen in je tuin of bloembak.

Lees de spannende novel: ‘De geschiedenis van de bijen.’ van Maja Lunde

Bezoek een imker.

Geniet van een boterham met honing.

 

 

Wat is waarheid?

Heb jij ook al eens volgende zin opgevangen: ‘Dit is mijn waarheid’? Meestal is die zin de afsluiter van een verhitte discussie tussen koppigaards die hun eigen mening niet willen bijstellen aan de argumenten van de ander.
Ik vraag me af of ‘mijn’ waarheid wel bestaat? Als ‘mijn’ waarheid bestaat, dan is er ook ‘jouw’ waarheid, ‘zijn’ en haar’ waarheid. Is dat dan wel waarheid? Bestaan er halve waarheden?

Meer dan 2000 jaar geleden werd Jezus van Nazareth voor Pontius Pilatus gebracht om door hem verhoord te worden. We lezen in de Bijbel dat het vroeg in de morgen was en ik denk dat Pilatus een ochtendhumeur had. De Romein vond het heel vervelend dat de Joodse leiders hem lastig vielen met Jezus. Hij vroeg aan Jezus wie Hij eigenlijk was en wat Hij gedaan had. Jezus verklaarde toen dat Hij in de wereld was gekomen om van de waarheid te getuigen, waarop Pilatus een vraag stelde die nog even actueel is:

Wat is waarheid?
(Joh. 18: 38)

Het is een vraag die vele mensen na hem ook gesteld hebben: wat is waarheid?
Bestaat er zo iets als absolute waarheid of is de waarheid een samenraapsels van onze ervaringen en perceptie?
Ook al zijn we het niet allemaal eens over wat waarheid is of waar we ze kunnen vinden, de zoektocht naar waarheid kan ook in onze maatschappij niet vermeden worden.
In het woordenboek staat dat waarheid in overeenstemming is met de werkelijkheid; het is echtheid en juistheid. Als we naar de reclame kijken, naar politieke debatten, naar discussies allerlei, kunnen we ons afvragen of er uberhaupt nog waarheid verkondigd wordt.
We leven in een ‘post truth age’ (door Oxford Dictionaries in 2016 als woord van het jaar verkozen). Het betekent dat objectieve feiten (dus echtheid, waarheid), dat die minder invloed hebben op de publieke opinie dan emoties en eigen meningen.
De enorme hoeveelheid spreuken, quotes en opinies verspreiden via de sociale media in een oogwenk duizelingwekkende onwaarheden en het kost mij en jou heel veel moeite om leugen van waarheid te onderscheiden.
Aristoteles zei: ‘All men desire by nature to know.’
Maar als er geen waarheid is valt er niets te weten.

Alleen de naïevelingen geloven dat
de waarheid in het midden ligt;
in het midden liggen de compromissen,
de gecastreerde waarheden.
(Gie van den Berghe)

Nu er zoveel ‘fake’nieuws de ronde doet, kunnen we ons zorgen maken of waarheid nog iets betekent in onze samenleving. Nu, waarheid is waarheid, en leugen is leugen. Waarheid is van fundamenteel belang voor het goed functioneren van een maatschappij en voor het welzijn van alle burgers. Als er geen waarheid is, is er wetteloosheid en chaos, en is gerechtigheid ver te zoeken.

Wijsheid
kan alleen worden gevonden
in waarheid.
(Johann Wolfgang von Goethe)

Jullie weten al dat ik graag schrijf, dus is het niet te verwonderen dat het een van mijn kinderdromen was om journalist te worden. Ik heb het altijd belangrijk gevonden dat de feiten juist worden weergegeven. Objectiviteit is niet simpel en we hadden vroeger ook wel linkse en rechtse media, maar de betrouwbaarheid van de journalistiek en de media staat nu meer dan ooit ter discussie. Eén twitterberichtje kan miljoenen op het verkeerde been zetten en een golf van tegenstrijdigheden produceren, van de haatberichten nog gezwegen. Het kritisch bestuderen van een opinie vergt meer dan een tweet.
Ik vind het jammer dat meningen een zodanige aandacht krijgen dat ze als ‘waarheden’ gecreëerd worden.

Zelfs al ben je een minderheid van één persoon,
de waarheid is en blijft de waarheid.
(Mahatma Gandhi)

Waarheid omvat veel aspecten van ons leven: spiritueel, fysisch, filosofisch en historisch. Uiteindelijk komt alle waarheid samen in een groot geheel. Elk mens is op zoek naar een of andere waarheid: bestaat God? Hoe kan ik vermageren? Heeft kunst zin? Wie waren de Vikingen?
Wetenschappers hebben ‘waarheden’ ontdekt die dan later ‘halve waarheden’ bleken te zijn, of zelfs helemaal als waarheden geschrapt werden. Wetenschap analyseert nooit de gehele werkelijkheid, ze neemt niet alles op in haar theorieën – kan ook nog niet alles opnemen door gebrek aan absolute kennis. Wetenschap is zeer succesvol, maar moet toch geregeld ‘wetenschappelijke waarheden’ bijstellen of afvoeren bij ontdekking van ‘waarheid’.
Filosofen hebben ook veel nagedacht over het aspect waarheid, maar hebben zij de absolute waarheid gevonden?
De ene mens zoekt waarheid in het abstracte, het mystieke en in religie; de andere wil het concreet, zwart op wit.
Kunnen we door al die verschillen de waarheid vinden?
Willen we de waarheid wel vinden?

Een van mijn lievelingschriftteksten is:

… en waarheid is kennis van dingen,
zoals ze zijn,
en zoals ze waren,
en zoals ze zullen zijn.
(L&V 93: 24)

Wat een eenvoudige en duidelijke definitie van waarheid! Waarheid verandert niet en niets kan de waarheid veranderen.
Laat me een klein voorbeeld geven.
Minder dan honderd jaar geleden namen de meeste astronomen aan dat onze melkweg de enige in het heelal was. Ze veronderstelden (en namen dit voor waarheid aan) dat er buiten ons melkwegstelsel een uitgestrekt niets lag, een oneindige leegte zonder licht of leven. Maar men vond ingenieuze telescopen uit en men zag daardoor dat het heelal spectaculair groter is. We weten nu dat er talloze melkwegstelsels met miljarden sterren bestaan.
God openbaarde in de Schriften dat er ‘ontelbare werelden’ zijn (Mozes 1:33)
Deze waarheid is al duizenden jaren oud, maar voor deze geavanceerde telescopen de mens een ‘verdere ‘blik in de ruimte kon geven, geloofde men deze waarheid niet.
Het lijkt een menselijke eigenschap te zijn om aan te nemen dat we gelijk hebben, zelfs als we het mis hebben.

Ik geloof dat waarheid in alle landen en onder alle volken te vinden is. Hugh B. Brown, een Mormoons kerkleider zei:
‘Even with the Church’s many important and unique truths, there is an incomprehensibly greater part of truth which we must yet discover. Our revealed truth should leave us stricken with the knowledge of how little we really know. It should never lead to an emotional arrogance based upon a false assumption that we somehow have all the answers.’

Mij werd onderwezen dat ik woorden van wijsheid uit de beste boeken moet zoeken, kennis over dingen zowel in de hemel als op de aarde en onder de aarde; dingen die geweest zijn, dingen die nu zijn, dingen die binnenkort moeten geschieden; dingen die binnenslands zijn, dingen die buitenslands zijn, de oorlogen en de verwikkelingen van de natiën, en de oordelen die op het land rusten; en ook kennis van landen en van koninkrijken – (L&V 88: 79). Er is zoveel waarheid te ontdekken! En het is waar, hoe meer men weet, hoe meer men beseft hoe weinig men weet.

Ik geloof ook in de absolute waarheid en daarmee bedoel ik oa. het bestaan van God en goed en kwaad. Dat is niet zo populair in een wereld waar men meer en meer onderwijst dat er geen absoluut juist en verkeerd is. Men stelt dat elke persoon voor zichzelf beslist wat goed en slecht is, dat is pas tolerantie. Personen die niet in God geloven en die ook niet geloven dat er een absolute morele waarheid is, vinden meestal dat zij de meest tolerantste mensen zijn. Voor hen kan bijna alles. ‘Jij doet jouw ding en ik het mijne’ is hun motto. Op het eerste zicht lijkt dit prima, niet? Maar sommigen die in dit moderne relativisme geloven vinden het moeilijk om tolerant te zijn tegen personen die beweren dat er een God is en dat er zekere absolute morele normen zijn.

Never be afraid to raise your voice
for honesty and truth and compassion
against injustice, and lying and greed.
If people all over the world would do this,
it would change the earth.
(William Faulkner)

Nog een absolute waarheid is dat alle mensen broers en zussen zijn van elkaar. Iedereen is een zoon of een dochter van God, ondanks de verschillende interpretaties van Hem. De mensheid is één grote familie en iedereen verdient respect. Respectvol omgaan met elkaars verschillen is de dag van vandaag een hele uitdaging. Maar al onze menselijke omgangen – of ze nu religieus, sociaal, politiek of economisch zijn – zouden een fundament van diep wederkerig respect moeten hebben. Deze absolute waarheid aanvaarden zou een immense stap voorwaarts betekenen in alle menselijke relaties.
Het evangelie van Jezus Christus onderwijst hoe we kunnen leven met zoveel verschillen. Al het goede komt van God, en iedereen zou zijn naaste moeten helpen. Dat is ook een waarheid die ik geloof. We moeten in de wereld zijn, maar niet van de wereld. Nu hoor ik sommigen al denken: ‘ voila, daar gaat de tolerantie en het respect.’ Mijn antwoord op die bedenking is dat tolerantie en respect voor anderen en hun geloof of levensbeschouwing, niet betekent dat ik waarheid en mijn waarden en normen moet achterlaten. Er is nu eenmaal een ‘strijd’ aan de gang tussen waarheid en leugen. Ik geloof dat er daarin geen neutrale grond bestaat. Iets is waar of niet en we moeten opkomen voor de waarheid mèt respect voor ideeën die verschillen van de onze.

Is het mogelijk om de waarheid te vinden? Zeker, als men maar zoekt en studeert en de juiste hulpmiddelen of instrumenten gebruikt. Dit geldt voor alle terreinen van waarheid waar ik het al over gehad heb.
Ik wil het nu over de belangrijkste waarheid ooit hebben, de geestelijke waarheid. Weet je nog hoe de wetenschappers worstelden met hun begrip over de grootte van het heelal? Toen hun telescopen zo ontwikkeld waren dat ze meer licht konden vergaren, konden ze pas een volledigere waarheid van het universum bevatten.
De apostel Paulus schreef:

‘Maar de natuurlijke mens neemt de dingen van de Geest van God niet aan,
want ze zijn dwaasheid voor hem.
Hij kan ze ook niet leren kennen,
omdat ze geestelijk beoordeeld worden.’
(1Korinthe 2: 14)

Dus, als je geestelijke waarheid wil vinden, moet je ook de juiste instrumenten gebruiken. Je kan geestelijke waarheid niet begrijpen met middelen die deze niet kunnen herkennen. De Heiland heeft gezegd:

‘Hetgeen van God is, is licht;
en wie licht ontvangt en in God blijft,
ontvangt meer licht;
en dat licht wordt steeds helderder tot de volle dag toe.
(L&V 50: 24)

Hoe meer we ons hart en ons verstand op God richten, hoe meer hemels licht op onze ziel neerdaalt. Als we bidden en de schriften bestuderen zullen we meer waarheid ontvangen.
We zijn allemaal pelgrims op zoek  naar de zin van ons bestaan, op zoek naar Gods licht. We wandelen allemaal op dit pad van de sterfelijkheid, de ene wat langer dan de andere, en we worden allemaal geconfronteerd met Zijn Licht en uitgenodigd om meer licht te zoeken en te krijgen.

En door de macht van de Heilige Geest
kunt gij de waarheid
van alle dingen kennen.
(Moroni 10: 5)

Wat is waarheid? 

Ze is zeker het zoeken waard!

 

Tip:

 

Wat ik leerde van Thomas S. Monson

Thomas S. Monson

Iedereen ontmoet gedurende zijn leven wel een of meerdere coaches die een serieuze stempel op hun leven drukt. Ik heb van heel wat mensen wijze levenslessen geleerd, van leerkrachten, van collega’s, van schrijvers, van vrienden, van familie, van politici (jawel, dat kan ook), van kunstenaars, van godsdienstleiders, van …
Onlangs is een van mijn super coaches gestorven: Thomas S. Monson. Hij was meer dan de helft van mijn leven een leidende figuur in de Kerk van Jezus Christus van de heiligen der laatste dagen. Bijna 10 jaar werd hij door miljoenen mensen over heel de wereld gesteund als profeet, ziener en openbaarder.

Ik heb hem een paar keer echt ontmoet en heb met hem aan tafel gezeten. Thomas S. Monson straalde een gemoedelijke geest uit, maar liet toch een imposante indruk na. Ik heb veel van zijn toespraken gelezen en enkele boeken. Zijn levensmotto was anderen dienen.
Gedurende heel zijn leven heeft president Monson bakken kritiek geslikt. Hoge bomen vangen veel wind en hij wist dat. Ik ben directrice van een basisschool geweest en ben ook met negatieve kritiek geconfronteerd geweest. Criticasters weten meestal niet welke pijn ze veroorzaken met hun gemene uitlatingen. Die mensen kenden mijn hart en mijn bedoelingen niet, maar kende ik de hunne wel? Thomas Monson onderwees me door zijn reactie op onrechtvaardige kritiek. Hij negeerde het, vond het niet de moeite waard om te reageren en ging verder met de dingen die hij het belangrijkste vond: de Heer dienen en zijn medemens. Negativisme hield hem niet tegen om veel goeds te doen.
Ik heb me afgevraagd of hij dan nooit vervelende gevoelens tegen iemand anders zou gehad hebben. Misschien wel, maar ik heb nooit gehoord dat hij iemand de grond in boorde. Hij liet me beseffen dat we alle mensen moeten liefhebben, hen vergeven en verder gaan met ons werk en ons leven.

Als eerbetoon aan zijn leven wil ik even stilstaan bij een paar van zijn uitspraken.

Work will win when
wishy washy wishing won’t.

Een grappig gezegde, maar eentje die toch klinkt als een bazuin. Als ik iets wil bereiken, moet ik niet zeuren: ‘Ik wou dat ik beter kon schrijven’, nee, ik moet schrijven dan wordt dat beter. Ik moet niet blijven hangen met ‘Ik wou dat ik mooier kon schilderen’, neen, als ik de technieken beter wil beheersen en meer gevoel in mijn schilderwerkjes wil leggen, dan moet ik wat meer mijn verfborstels uit de kast halen. En zo moet ik oefenen op mijn harp, oefenen in spreken en luisteren en blijven studeren.
Een uitspraak van president Monson die hier bij aansluit is:

Don’t forget:
One of the saddest things in life
is wasted talent.

Daarom ben ik op mijn vijftigste nog begonnen met harp te leren spelen. Ik geloof dat elk mens minstens één fantastisch talent heeft meegekregen (en dikwijls veel meer dan één). Maar ik weet ook dat het alledaagse leven zoveel druk uitoefent. Ik denk dat de wereld er veel mooier zou uitzien moest iedereen zijn talent(en) koesteren en ontwikkelen zodat anderen er mee van kunnen genieten.
‘Had ik maar’ en ‘Was ik maar’ zijn saai en spijtig gezelschap in de herfst en winter van een mens zijn leven.

The principle of living greatly include
the capacity to face trouble with courage,
disappointment with cheerfulness,
and trial with humility.

Ik heb al meerdere keren echt moed nodig gehad om bepaalde gebeurtenissen in mijn leven te overwinnen. Ik ben ook al ontgoocheld geweest, in dingen en in mensen. Het hielp me niets om in zak en as te blijven te zitten, om te piekeren en te kankeren, maar ‘vooruit met de geit’ tovert na een tijdje wel opnieuw een glimlach. Beproevingen zijn een onderdeel van het menszijn. Ik wil ze liever niet, maar ze zijn zo nodig om je niet meer dan een ander te voelen, om met beide voetjes weer op de grond te staan, om meer mededogen te ontwikkelen. Moed, opgewektheid en nederigheid – in alle fasen van het leven – maken een mens waarlijk groot.

Er wordt gezegd dat de poort van de geschiedenis
op kleine scharnieren draait,
en dat geldt ook voor het leven van de mens.
Onze keuzes bepalen onze bestemming.

Studiekeuzes, beroepskeuze, partnerkeuze, levenshouding, het zijn zeker scharnieren in de mens zijn leven. Het lot bestaat niet, het zijn keuzes die bepalen waar je terecht komt. Hoe ouder ik word, hoe meer ik overtuigd ben van het feit dat je eerst moet weten waar je naar toe wil en dat je dan daarop je keuzes bepaalt. Het pad dat we in dit leven bewandelen, bepaalt onze eeuwige bestemming, daar ben ik zeker van.

Wij zijn niet op deze aarde geplaatst om er alleen voor te staan.
Hij die ons beter kent dan wij onszelf kennen,
Hij die alles overziet en die het eind vanaf het begin kent,
Hij heeft ons verzekerd
dat Hij er zal zijn om ons te helpen
als wij er maar om vragen.

Gebed betekent heel veel in mijn leven. Het is een anker, een bron van kracht en Gods vrede die tot mijn ziel spreekt. Dat vredig gevoel, die kalme, zoete geest, is voor mij een van de grootste zegens in mijn leven. En weet je, bidden is niet alleen voor moeilijke perioden, maar ook voor momenten waarin je je blijdschap deelt, waarin je je dankbaarheid verwoordt. Ik kan me mijn leven zonder gebed niet meer voorstellen. Het is zo’n geruststelling dat mijn Hemelse Vader altijd luistert.

Al onze woorden en daden moeten vriendelijkheid uitstralen –
op ons werk, op school, in de kerk en vooral thuis.

President Monson’s glimlach sierde hem. Zijn vele verhalen hadden een vriendelijke ondertoon. Hij kon met iedereen omgaan, van de hoogst geplaatste regeringsleider tot het kleinste kind.
Mijn eigen vader kon zijn oren bewegen en dat vond ik als kind hilarisch. Ook zijn kleinkinderen waren er gek op en ze hebben hem dikwijls gevraagd om dit te doen. Ook president Monson kon zijn oren bewegen en daardoor heeft hij het hart van veel kinderen gestolen.
Vrouwen behandelde hij met veel respect en liefde. Hij zei in een van zijn toespraken:

Every woman
deserves to be told
she is beautiful.

Is dat niet prachtig! We leven in een maatschappij waar er hoge eisen aan het schoonheidsideaal van de vrouw gesteld wordt. Thomas Monson zag schoonheid in elke vrouw. Hij zag de kracht van elke vrouw. Hij zag het potentieel van elke vrouw. Hij zag de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw. De wereld schreeuwt om letterlijke gelijkheid op alle terreinen, terwijl een profeet des Heren Gods wil verkondigt en verdedigt. Mannen en vrouwen zijn verschillend, maar gelijkwaardig.

Er valt nog veel te schrijven over Thomas S. Monson, een van de groten der aarde. Op lds.org kan je al zijn toespraken terugvinden en je zal heel wat tijd nodig hebben om ze allemaal te lezen.

Het is een andere blogtekst dan gewoonlijk. Ik wou eer betuigen aan de man die mijn leven ten goede beïnvloed heeft. Maar ik voel me er goed bij. Met een glimlach sluit ik dit bericht af met een laatste uitspraak van president Monson:

I feel
I have done
some good today.

 

Kerst en vrede.

 

Het is kerstperiode wat door velen de mooiste tijd van het jaar genoemd wordt. Anderen vinden het de meest gestresseerde en lopen van de ene winkel naar de andere, op zoek naar cadeautjes, tafeldecoratie en andere hebbedingen.
Ik hou van kerst, van de sfeer, van het gevoel dat de mensen iets vriendelijker zijn, maar vooral omdat in deze decemberperiode de betekenis van het leven zich telkens weer nestelt tot in mijn diepste zelf.
Elk jaar opnieuw sta ik stil bij de gedachte ‘Wat betekent Kerst voor mij?’. Ik kan ontroerd worden door sommige kerstliedjes en kerstverhalen. ‘A Christmas Carol’ van Charles Dickens kan ik nog honderd keer lezen en zo heb ik nog wel meer favorieten. Meestal is het stil in ons huis, ik hou van de stilte. De radio staat zelden aan en als er muziek klinkt, dan kies ik die liever zelf naargelang in welke ‘mood’ ik verkeer. Maar in december klinkt er alle dagen kerstmuziek bij ons, ofwel vanuit de CD-speler ofwel vanop mijn harp. Kerstmuziek heeft iets magisch. Er bestaat natuurlijk allerlei soorten kerstmuziek, van swingend tot ontroerend.
Onlangs werd ik geraakt door het lied ‘I heard the bells on Christmas Day’. Dit kerstlied is gebaseerd op een gedicht van de Amerikaan Henry Wadsworth Longfellow. Hij schreef dit gedicht op kerstdag 1863. Het was burgeroorlog en zijn zoon was zwaargewond. Henry Longfellow hoorde de kerstbellen en dacht na over de boodschap van ‘vrede op aarde’. Zijn vrouw was nog niet zo lang geleden gestorven, hij was een weduwnaar met zes kinderen, en zijn oudste kind kwam verlamd uit de burgeroorlog. Het gedicht laat ons een kijkje nemen in zijn verwarde, maar gelovige ziel. In deze moeilijke periode van zijn leven waar hij geconfronteerd werd met een wereld van geweld en onrechtvaardigheid, daalden de woorden ‘vrede op aarde’ in zijn pen. Je leest zijn verdriet en zijn vraagstelling over ‘vrede’. Je leest zijn ontmoediging over de confrontatie met haat en het spotten met de hemelse vredeboodschap van zo lang geleden. Maar tenslotte overwint zijn hoop en geloof in een wereld waar recht en vrede zal zegevieren.
Ik denk dat wij nu in een soortgelijke wereld leven, waar geweld en ongerechtigheid de boventoon voeren, waar God dood verklaard wordt en waar men spot met de kerstboodschap.

I heard the bells on Christmas Day
Their old, familiar carols play,
And wild and sweet
The words repeat
Of peace on earth, good-will to men!
And thought how, as the day had come,
The belfries of all Christendom
Had rolled along
The unbroken song
Of peace on earth, good-will to men!
Till ringing, singing on its way,
The world revolved from night to day,
A voice, a chime,
A chant sublime
Of peace on earth, good-will to men!
Then from each black, accursed mouth
The cannon thundered in the South,
And with the sound
The carols drowned
Of peace on earth, good will to men!
It was as if an earthquake rent
The hearth-stones of a continent,
And made forlorn
The households born
Of peace on earth, good-will to men!
And in despair I bowed my head;
‘There is no peace on earth,’ I said;
‘For hate is strong,
And mocks the song
Of peace on earth, good-will to men!’
Then pealed the bells more loud and deep:
‘God is not dead, nor doth He sleep;
The Wrong shall fail,
The Right prevail,
With peace on earth, good-will to men!’
(originele tekst van Henry Longfellow)

De kerstboom en de kerstdecoraties geven ons huis een speciale ‘look’, maar het plaatje is niet volledig zonder het kersttafereel. Ik geef Maria, Jozef en het kind een prominente plaats in onze woonkamer en als ik het oude, versleten beeldje van een herder in mijn handen houd, herinner ik me een kerstverhaal:

Ze werden wakker in een doos op zolder: een engel, een ster met een staart en een herder met een lantaarn. De herder was er erg aan toe: vorig jaar was hij gevallen, zodat de neuzen van zijn schoenen gebroken waren. Dat deed hem veel verdriet:
Je kunt toch niet met kapotte schoenen bij een kerststal staan?’ vond hij.

Hun doos werd opengemaakt.
O! Wat een prachtige ster! Ik zet ze op de hoogste tak.’
‘En die engel, die hangen we in het midden van de boom. Dan kan iedereen hem goed zien.’
‘En de herder … Ja, zijn mantel en zijn muts zijn versleten. En zijn schoenen zijn kapot!’
‘We kunnen ook zeggen dat zijn schoenen versleten zijn, omdat hij van heel ver gekomen is. Kijk, hij heeft licht meegebracht. Ik vind dat we hem de ereplaats moeten geven, omdat hij met het licht zo’n lange tocht heeft gemaakt.’

De herder werd vlakbij de kribbe gezet. Uit zijn lantaarn viel een straaltje licht.
Precies op het kind dat daar lag.
(Uit ‘Een parel voor elke dag’)

Het kerstverhaal is niet zomaar een verhaal, het is geen sprookje. Als ik de ware betekenis van dat kerstverhaal niet begrijp, dan bevind ik me in het overgecommercialiseerde kerstgebeuren. Ik geloof dat het verhaal in Bethlehem gekoppeld is aan de gebeurtenissen in Getsemane en Golgotha. Kerst is een vreugdefeest, maar het belooft geen leven zonder pijn, moeilijkheden en beproeving. Het ene verhaal kan niet zonder het andere en het getuigt wat het leven precies is. Gods Zoon, geboren in een kribbe toont ons een leven om na te volgen.
‘Ik ben het Licht’ en ‘Jullie zijn het licht’, een opdracht van naastenliefde en dienen.
Hij gaf zijn leven zodat alle mensen eeuwig kunnen leven.

‘…That Baby, the Only Begotten Son in the flesh,
born ‘away in a manger, with no crib for his bed’
makes all the difference everywhere,
worlds without number,
a lot farther than your eye can see.’
(Jeffrey R. Holland)

Hoe kunnen we nu vrede bereiken? De volgende woorden van Howard W. Hunter helpen me daarin een weg te zoeken:

Deze kerst,
leg een ruzie bij.
Zoek een vergeten vriend.
Vervang twijfel door vertrouwen.
Schrijf een brief.
Geef een zacht antwoord.
Moedig de jongeren aan.
Toon uw loyaliteit in woord en daad.
Hou je aan je beloftes.
Laat los.
Vergeef een vijand.
Verontschuldig.
Probeer te begrijpen.
Leg eens je voorwaarden voor anderen onder de loep.
Denk eerst aan iemand anders.
Wees vriendelijk.
Wees lief.
Lach een beetje meer.
Uit je dankbaarheid.
Verwelkom een vreemdeling.
Maak een kind blij.
Geniet van de schoonheid en het wonder van de natuur.
Spreek liefde uit
en spreek het opnieuw.

 

VROLIJK KERSTFEEST!

 

Godsdienstvrijheid op de schop?

De lezing van een moslimprediker in Genk en de terreuraanslag in een moskee in Egypte doen vele gedachten weer overhellen naar het ‘absurde’ van godsdienst. Als we al dat leed zien dat door sommigen veroorzaakt wordt in de naam van godsdienst, dan sluipt het idee wel eens binnen of het inderdaad niet beter zou zijn om de godsdienstvrijheid af te schaffen of toch te beperken. Ik las uitspraken zoals ‘We moeten niet overdrijven met onze vrijheden, eentje die voor mij de schop op mag is godsdienstvrijheid’, ‘religie heeft een voorkeursvrijheid’, en ‘de tijd dat je respect moet hebben voor iemands mening is voorbij’ (Maarten Boudry in Knack, Thijs in de Redactie).
Ik ben geschrokken van het haast haat-dragend gevoel dat deze woorden oproepen. Ik vind de islamitische terreur ook verschrikkelijk, maar moeten we dan de mensenrechten meteen veranderen? Is het recht op godsdienstvrijheid een overbodig recht?
Het is niet omdat sommige gestoorde mensen onder het masker van godsdienst vreselijke dingen doen, dat dit een reden is om de godsdienstvrijheid te beperken. Een slechte, leugenachtige toespraak is toch ook geen reden om de vrijheid van spreken te beperken?

You can’t pick and choose which types of freedom you want to defend.
You must defend all of it or be against all of it.
(Scott Howard Phillips)

België is een godsdienstvrijland. De wet staat boven religie, maar religie is een recht dat iedereen heeft. In België zijn zes godsdiensten officieel erkend, maar er zijn meer actieve godsdiensten. De vrijzinnigheid, of het humanisme, is een erkende levensbeschouwing in ons land. Een levensbeschouwing voor zowel de gelovige als de atheïst is de manier waarop je naar het leven kijkt:
Wat is het leven?
Wat is er belangrijk in het leven?
Voor de godsdienst komt er nog een vraag bij: Wat na de dood?
Het unieke en wonderlijke aspect aan de mens is dat op die belangrijke levensvragen zoveel verschillende antwoorden te vinden zijn.
Nu kan je de vraag stellen, als er zoveel verschillende meningen zijn, hoe kunnen we dan ooit de onenigheid, het onbegrip en de misverstanden oplossen? Hoe kan de mens ooit vredevol samenleven in die mix van religieuze en anti-religieuze opvattingen?

Ik denk dat we ondanks die vele verschillen met elkaar moeten leren leven.
Rik Torfs (hoogleraar en kerkjurist) is een groot voorstander van de mensenrechten. Hij stelde dat de mensenrechten één geheel vormen en als je één ding zou wegnemen de hele structuur in elkaar zou vallen. Atheïsten worden heus niet gediscrimineerd door godsdienstvrijheid. Als je de seculiere stolp gaat zetten boven alles wat grondrechten zijn, mis je de mogelijkheid om een bredere maatschappelijke consensus te krijgen en een situatie te creëren waarbij iedereen zich thuis voelt. De terreur brengt inderdaad een anti-godsdienstgevoel mee, maar we zouden eens stil moeten staan bij onze eigen cultuur. We kennen onze eigen tradities niet meer, wie zijn we zelf? Het is belangrijk om onze eigen cultuur te begrijpen en de verhalen in de Bijbel naar waarde te schatten ( www.canvas.be>tag>maarten-boudry, de afspraak)

Als je het Nieuwe Testament leest in de Bijbel weet je dat Jezus ook hierin het voorbeeld geeft. Ik lees nergens dat Hij mensen dwong om zijn leer te aanvaarden. Ik lees wel dat Hij op een eenvoudige manier zijn leringen verkondigde en de mensen de uitnodiging gaf om Hem te volgen. Christus liet de anderen toe om hun eigen keuzes te maken.

Remember how the Savior handled tough questions …
He remained calm,
He showed respect,
and He taught truth,
but He never forced anyone
to live the way He taught.
(Ronald A. Rasband)

Zou het niet geweldig zijn moesten we allemaal proberen de levensbeschouwing of het geloof van een ander te begrijpen en hen toe te laten hun leven volgens hun geloof te leven?
Natuurlijk onder voorwaarde dat deze levenswijze de gezondheid of vrijheid van iemand anders niet schaadt. Dit staat trouwens in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens:

‘Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen, zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door de praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van de geboden en voorschriften.’

De aanhangers van een godsdienst hebben de complementaire plicht zich aan de wetten te houden en de cultuur te respecteren van het land dat deze vrijheden waarborgt.
Als iedereen deze beginselen zou accepteren en toepassen, dan waren de discussies over de godsdienstvrijheid niet nodig.

Godsdienstvrijheid is niet alleen voor religieuze mensen, ook voor humanisten. Het beschermt zowel gelovigen als atheïsten door hen de ruimte te geven om zelf hun gedachten te bepalen, hun geweten te volgen en een leven te leven volgens wat ze geloven. Dat is toch de essentie van democratie?

The constitutional freedom of religion
is the most inalienable and sacred
of all human rights.
(Thomas Jefferson)

Ik las ergens dat 84% van de wereldbevolking een of andere godsdienst aanhangt en dat toch 77% van de wereldbevolking leeft in landen met sterk beperkte godsdienstvrijheid.
De meerderheid van de wereld kent dus geen godsdienstvrijheid, secularisme en extremisme vieren hoogdagen.
Zoals ik al aangaf klinken er tegenwoordig luide stemmen om de godsdienstvrijheid in twijfel te trekken. Er zijn er ook die proberen godsdienst en gelovigen belachelijk te maken. Of zoals Criss Jami het zei:

Everyone claims to be okay with freedom of religion,
but the moment you mention God
there is a strange tension that fills the air.

Ik heb dat ook al meegemaakt. Ik word door bepaalde mensen niet meer voor ‘vol’ aanzien als ik opmerk te geloven in het bestaan van God. Er zijn er ook die me zeggen dat godsdienst de belangen en de doelen van de overheid en de samenleving zouden schaden. Maar ik weet dat godsdienst een meerwaarde betekent voor elke samenleving!
Melanie Phillips, een atheïste, schreef in haar boek ‘The World Turned Upside Down: The Global Battle over God, Truth and Power’:

‘Je hoeft niet godsdienstig te zijn om in te zien dat de fundamentele waarden van de westerse beschaving op godsdienst gegrondvest zijn. Er is alle reden tot bezorgdheid dat de naleving van godsdienstige beginselen wordt uitgehold en die waarden daarmee ondermijnd worden.’

Vraag je je af wat die fundamentele waarden zijn?
Wel, misschien wel de belangrijkste is dat ieder mens waardevol is.
Denk ook aan de afschaffing van de slavenhandel en de burgerrechtenbeweging, die werden voornamelijk gedragen door mensen met een duidelijke godsdienstige visie.
En wat denk je over de oorsprong van scholen, ziekenhuizen, weeshuizen en andere liefdadigheidsinstellingen?
Rabbi Jonathan Sacks zei:

‘Godsdienst blijft de cruciale factor bij uitstek bij de opbouw van gemeenschappen overal ter wereld. Godsdienst is de beste remedie tegen het individualisme van het consumptietijdperk. De geschiedenis leert ons dat de samenleving niet zonder kan.’

Ik vind het jammer dat sommigen godsdienst als de kanker van de maatschappij beschouwen. We worden inderdaad geconfronteerd met terreur en de meeste slachtoffers van IS zijn moslims. De geschiedenis van de katholieke kerk kent ook zijn gruwelen – de kruistochten en de inquisitie van de 16de eeuw. Maar we zien in de geschiedenis niet alleen onder de naam van godsdienst onderdrukking, ook atheïstische regimes hebben onder de naam van hun levensbeschouwing allerhande wreedheden uitgevoerd. Tegenwoordig staat Noord Korea al jarenlang op nr. 1 van de top 50 landen waar christenen het hevigst vervolgd worden.

Dr. Jan Figel van de Europese Unie zei:

De vervolging in de wereld neemt alleen nog maar toe. De verdrukking wordt steeds bloediger. We mogen niet passief blijven toekijken. Het respect voor de menselijke waardigheid is enorm belangrijk. We moeten een beter leven voor iedereen bevorderen… We zouden moeten erkennen dat menselijkheid en geloof samen kunnen gaan. Godsdienstvrijheid is een onmisbaar onderdeel van de menselijke waardigheid. We vormen op aarde één grote familie. Waardigheid is er voor iedereen. We zijn allemaal verschillend en toch gelijkwaardig. Dat moeten we blijven benadrukken. Het gaat niet zozeer om verschillende godsdiensten, maar wel om het gebruiken van de inspiratie die we uit onze overtuiging en filosofie halen. Op die manier realiseren we meer menselijkheid in de wereld. Op dat vlak kunnen gelovigen en humanisten elkaar vinden.’

Ik ben een christen. Ik behoor tot een niet erkende godsdienst in mijn land. Enkele van de geloofsartikelen van de kerk waar ik lid van ben (de Kerk van Jezus Christus van de heiligen der laatste dagen) luiden:

Wij eisen het goed recht de almachtige God te aanbidden volgens de stem van ons eigen geweten, en kennen alle mensen hetzelfde goed recht toe: laat hen aanbidden hoe, waar of wat zij willen. Wij geloven onderdanig te moeten zijn aan koningen, presidenten, heersers en magistraten, door het gehoorzamen, eerbiedigen en hooghouden van de wet. Wij geloven eerlijk te moeten zijn, trouw, kuis, welwillend, deugdzaam en goed te moeten doen aan alle mensen.’

Mijn kerk heeft meer dan 14 miljoen leden verspreid over de hele wereld. Gezien de hele wereldbevolking zijn we klein in aantal, maar we hebben als geloofsgemeenschap al zoveel goeds tot stand kunnen brengen. Even een paar voorbeelden om aan te tonen dat godsdienst wel degelijk een positief verschil op de maatschappij kan uitmaken:

In 2015 doneerden vrijwilligers uit mijn kerk 25 miljoen uur aan arbeid voor welzijnszorg en humanitaire projecten. LDS Charities werkt nauw samen met andere organisaties zoals het Rode Kruis. De Tsunami in Zuidoost-Azië herinneren we ons misschien nog wel. Onze kerk bleef 5 jaar lang actief en bouwde er 900 permanente woningen, 24 watersystemen, 15 basisscholen, 3 zorgcentra en 3 buurtcentra die ook als moskee fungeerden. Bij elke wereldramp is onze kerk als een der eerste ter plaatse en biedt hulp aan alle mensen welk hun levensbeschouwing of geloof ook is.

Godsdienst geen meerwaarde? Ik denk het wel.

Godsdienstvrijheid is de hoeksteen
van vrede
in een wereld
met velerlei levensbeschouwingen.
(D. Todd Christofferson)

Tip: Lees het artikel ‘Geloof kan ook mooi zijn’ op de blog www.geenszins.info

Meer weten over mijn kerk: www.mormon.org

www.kerkvanjezuschristus.org

www.lds.org

 

Afscheid nemen.

Zelfs in tuinen van verdriet
blijft de klaproos van herinnering
in de warmste tinten bloeien.
(Kris Gelaude)

‘Afscheid nemen bestaat niet.’, dit zong Marco Borsato en het werd een hit in Nederland en in Vlaanderen. Ik heb dit liedje nog gebruikt tijdens het afscheidsfeest van de zesdeklassers. De kinderen zongen met tranen in hun ogen dat het geen afscheid was. Nu, de toekomst wees uit dat het die avond voor de meesten wel degelijk een afscheid was. Ons dorp heeft namelijk geen middelbare school en de wegen van mijn leerlingen liepen daarom al vroeg in hun leven ver en minder ver uit elkaar.

Afscheid nemen bestaat wél!
Het leven is een voortdurend afscheid nemen. Het begint al vanaf we geboren worden: huilend nemen we afscheid van de warme baarmoeder. We worden alleen in een bedje gelegd en als we een beetje groter geworden zijn, zet men ons of bij de kinderopvang of bij een onthaalmoeder. Aan de poorten van de kleuterschool merk je dat afscheid nemen ook voor veel mama’s niet evident is.

Afscheid is overal. De lucht is er zwaar mee beladen: verhuizen, een dood huisdier, een nieuwe job, een ziekte, een ongeval, een scheiding, de dood.
Of we nu groot of klein zijn, afscheid betekent een verandering in het leven en zowel kinderen als volwassenen moeten deze verandering kunnen plaatsen.
Een afscheid heeft vele lagen en betekenissen, is gewild of ongewild. Daarom borrelen er ook zo veel verschillende gevoelens op: dansende, huilende, twijfelende en verbitterde gevoelens. Soms zitten deze gevoelens zo diep verborgen dat ze pas na enkele dagen, weken, of zelfs jaren de oppervlakte van ons uiten bereiken.

Ik weet uit ervaring dat de pijn van een groot verlies nooit echt weggaat, maar je kan er wel mee leren omgaan. Ik denk dat leren omgaan met afscheid voor ieder mens een van de lessen van het leven is.

Where is the good
in goodbye?
(Meredith Wilson)

Hoe ouder je bent, hoe meer afscheid je al hebt genomen.
Toen ik in de kleuterschool zat stierf mijn beste vriendinnetje. Ik weet er niet meer zo veel van, alleen dat ik mensen hoorde zeggen dat ze nu een engeltje was. Heb ik toen veel geweend? Ik weet het niet. Ik herinner me nog vaag een knauwend gevoel telkens ik het grasveld zag waar we samen gespeeld hadden. Ik zal mijn maatje zeker gemist hebben, maar was nog veel te klein om er diep op in te gaan. Ik wist dat ze ergens verder leefde en had er vrede mee. Er kwamen andere vriendjes in mijn leven. En er kwamen ook huisdieren. Kleine poesjes en kanarievogels waarvan ik om allergische redenen ook vlug afscheid van moest nemen. Ik herinner me een boos gevoel en ik weet ook nog dat er een heel gedoe was rond ‘Paaskuikentjes’. Vroeger kreeg je rond Pasen een kuikentje van de kippenboer. Misschien waren dat geen gezonde kuikens, of waren ze te vlug van de moederhen weggehaald, in ieder geval waren deze kuikens geen lang leven beschoren. Toen mijn lief, donzig, geel bolletje stierf, was ik niet te troosten. Mijn moeder besliste toen om nooit geen huisdieren meer toe te laten. En dat is waarheid geworden.

Waarschijnlijk hebben jullie ook meegemaakt dat je gemengde gevoelens had bij een afscheid. Zo was ik blij en enthousiast toen ik directrice van een school werd, maar voelde ik ook een spanning voor die nieuwe job en een melancholisch gemis van het zelf lesgeven.
Afscheid kan ook opnieuw verdriet oproepen van eerdere rouwperiodes. Toen ik onlangs op de begrafenis van een jonge moeder was, voelde ik weer het diepe verdriet over de dood van een goede vriendin die jaren geleden haar jonge kinderen ook moest achterlaten.

Afscheid nemen,
welk afscheid ook,
kost tijd.

Nina George schreef:
‘Weet je dat er een tussenwereld bestaat tussen het einde en het nieuwe begin? Dat is de verwonde tijd. Het is een moeras waarin zich dromen, zorgen en vergeten doelen verzamelen. Je stappen worden zwaarder in die tijd. Onderschat die overgang niet, tussen afscheid en begin. Neem de tijd. Soms zijn zulke drempels te breed om ze in één stap te nemen. De drempel die je moet nemen tussen een afscheid en een nieuw begin. (De boekenapotheek aan de Seine)

Er is niet één manier om met afscheid om te gaan. Maar je moet wel iets doen. De ene persoon schrijft de ziel uit zijn lijf, de andere loopt ontelbare rondjes in het bos. Er zijn mensen die willen praten, anderen zoeken de eenzaamheid en de stilte op. Elk mens zal bij elk soort afscheid de afleiding of de uitlaatklep moeten vinden die bij hem past. Het leven gaat immers door. Het leven verwacht dat we verder leven. De pijn, de onmacht, of het verdriet zullen nooit volledig verdwijnen, maar zijn wel beter te dragen als je een verwerking zoekt.

Voor mensen in diep verdriet
schiep God
de eerbied van de stilte,
de troost van een omarming,
en de nabijheid van een vriend.
(Kris Gelaude)

Ik heb een heel goede vriendin. Men noemt dat een boezemvriendin, een soulmate, een zielsverwant. We hebben vele jaren gebabbeld, gelachen en gehuild. We hebben samen musea bezocht en pannenkoeken en mossels gegeten. We hebben pareltjes van boeken besproken en geestelijke ervaringen gedeeld. En toen kwam de dag dat ze ging verhuizen, niet zomaar een paar dorpen verder, maar naar een verre plaats over de grote plas. Ik herinner me nog de krop in mijn keel bij het afscheid. Hoe meer ik nog wou zeggen, hoe minder geluid er uit mijn mond kwam.
Met de jaren heb ik al veel vrienden uitgezwaaid, naar een andere streek of naar de andere kant van de sluier. Er zijn van die dagen dat de lege plekken in mijn hart rauw en bitter smaken. Maar ik weet dat ik die leegtes dan moet beschilderen met de vrolijke kleuren van dankbaarheid.
Weet je, ik moet koesteren wat er was. Al die mensen en dingen hebben me gevormd tot wie ik ben en ze hebben mijn leven verrijkt. En dàt raak ik nooit meer kwijt!

Afscheid nemen
is met zachte vingers,
wat voorbij is,
dichtdoen en verpakken
in de goede gedachten der herinnering.

Zoals ik al zei, het leven gaat verder. We kunnen echter het volgende hoofdstuk van ons leven niet ten volle starten als we in het vorige hoofdstuk blijven hangen. Meredith Wilson vroeg zich af ‘where is the good in the goodbye’. Op een dag zullen we het goede zien, want elk einde is een nieuw begin.

Toon Hermans zei:

Omdat er liefde is,
bestaat er geen voorbij.
In alle eeuwigheid
ben jij …

Ik verkies een ‘hello’ boven een ‘goodbye’. Maar de pijn van het afscheid van een geliefde zal verdwijnen bij het weerzien.

We only part to meet again.

 

 

 

De macht van woorden.

Ik word soms ontzettend stil van woorden. Er zijn woorden die me blij maken, andere bezorgen me een vervelend gevoel.
Toen ik nog voor de klas stond liet ik de kinderen nadenken bij een van mijn lievelings-kinderboeken: ‘Het land van de grote woordfabriek.’ van Agnès de Lestrade. In dat land moet je de woorden kopen en daar heb je veel geld voor nodig. Het was leuk en leerrijk om met de leerlingen stil te staan bij de gedachte ‘Wàt als woorden alleen te koop zouden zijn?’
Welke woorden zou jij eerst kopen?
Welke woorden vind jij belangrijk?

In ‘De boekenapotheek aan de Seine’ schrijft Nina George ook een stukje over het kopen van woorden:

‘Stel je voor dat je mooie woorden eerst zou moeten kopen voordat je ze zou mogen gebruiken. Dan zouden sommige watervallen snel blut zijn. En de rijken zouden het voor het zeggen hebben, omdat ze alle belangrijke woorden konden opkopen. En ‘ik hou van je’ zou het duurst zijn. Als het voor een leugen wordt gebruikt, dubbele prijs. De armen zouden tot woordroof worden gedwongen. Of ze zouden het houden van met daden moeten laten zien, in plaats van het te zeggen.
Dat zou iedereen moeten doen. Liefhebben is een werkwoord, dus … doe je het. Minder praten, meer doen. Toch?’

Laat uw woorden slechts de voorhof zijn van uw daden.
(Johann Wolfgang von Goethe)

Ik vroeg me af hoeveel woorden een mens wel kent. Het schijnt dat Vlamingen en Nederlanders gemiddeld 14 000 woorden gebruiken. Het kennen van woorden varieert bij de mens van 45 000 tot 250 000 woorden. Niemand kent echt ALLE woorden die er zijn. Als je het laatste woord wil hebben, moet je meer woorden leren. Woorden leer je bij door veel te lezen.
Volgens taalstatistieken is de taal met het kleinste aantal woorden het Takki Takki met 340 woorden. Men spreekt het in Suriname. Ik denk dat men daar zijn woorden wel zal wikken en wegen. Het kan ook zijn dat men ginds maar een half woord nodig heeft om begrepen te worden.

Zeg niet weinig dingen in vele woorden,
maar vele dingen in weinig woorden.
(Pythagoras)

Woorden schieten te kort om te beschrijven welke woorden er allemaal zijn. Harde en bittere woorden verminken veel relaties, terwijl zachte en vergevende woorden boosheid en frustraties kunnen helen. Iedereen heeft al eens nood aan een bemoedigend woord. Er bestaan veel lieve woorden, maar ook schijnheilige. De belachelijkste woorden zijn ‘nooit’ en ‘altijd’. De kortste ‘ja’ en ‘nee’, hoewel als je die woorden wil gebruiken, je toch eerst eens goed moet overleggen. Soms gebruiken we verkeerde woorden en hebben we achteraf spijt dat we ze niet ingeslikt hebben.
Ik hou van gevleugelde woorden, van warme woorden, van woorden die mijn adem doen stokken,van  woorden die mijn ziel raken, van woorden die me laten glimlachen, van woorden die me ‘heppie’ maken.

Ik voel me ozo heppie,
zo heppie deze dag
en als je vraagt: wat heppie
als ik eens vragen mag,
dan zeg ik: hoe wat heppie,
wat heppik aan die vraag,
heppie nooit dat heppieje
dat ik hep vandaag?
(Joke van Leeuwen)

Het evangelie van Johannes begint met:
In den beginne was het Woord’
Dat is een zin die me enorm aanspreekt. Ik hou van het Woord en van woorden in het algemeen. Woorden hebben iets magisch en daarom schrijf ik zo graag. Ik vind het een heerlijke uitdaging om met de woorden die iedereen kent toch iets te schrijven waardoor de zinnen anders klinken, anders voelen, anders raken.
Ik geniet ook van het lezen wat anderen met woorden ‘getoverd’ hebben. Soms raken woordcombinaties een gevoelige snaar of geven me een euforisch gevoel of een ‘ahaa’ beleving. Dan neem ik mijn kleurpotlood (dat een vast onderdeel is bij mijn boekencollectie) en kleur of onderlijn datgene wat me stil liet juichen.
Ik hoop dat jij ook wel eens zo onder de indruk was van iets, dat je zei: ‘Daar heb ik nu geen woorden voor.’ Als je dit ervaart, dan spreekt je ziel. Je verstaat wat men zegt, maar je kan het niet naar buiten brengen.

Even terug naar Johannes in de Bijbel:
‘In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het woord was God.
Dit was in het begin bij God.
Alle dingen zijn door het Woord gemaakt, en zonder dit Woord is geen ding gemaakt dat gemaakt is. In het Woord was het leven en het leven was het licht van de mensen.’
Het Woord heeft alle macht, zonder het Woord is er niets. Johannes bedoelde er Jezus Christus mee (zie Johannes 1: 14). Maar ook woorden met een kleine letter hebben veel macht.

Woorden hebben verrassend veel macht,
zowel om op te bouwen
als neer te halen.
(Jean B. Bingham)

Woorden kenmerken onze cultuur en zijn het belangrijkste deel van onze communicatie. In deze media-gekke wereld wordt als nooit tevoren geschermd met woorden, en regelrechte leugens worden meer dan eens zonder verpinken als een feit vermeld. Nog deze morgen had een verre vriendin de volgende zin gepost:

Be very careful of people whose words don’t match their actions.

Als ik mijn eigen leven onder de loep neem, dan hebben woorden me zowel vernederd en afgebroken als opgebouwd en geholpen. Ik wil er hier geen woorden aan vuil maken hoe roddel en vulgariteit me ooit pijn hebben gedaan. Maar ik onthou ook de goede woorden die mensen voor mij gedaan hebben, mensen voor wie een woord een woord is, en wiens vriendelijke woorden als een lieflijke echo op mijn levenspad blijven klinken.

If wisdom’s way you widely seek,
five things observe with care:
of whom you speak,
to whom you speak,
and how,
and when,
and where.
(Anon)

De woorden die we gebruiken kunnen zowel een wapen als een medicijn zijn.
Woorden zeggen meer over onszelf dan we misschien beseffen. Wat we in ons hart voelen, daar denken we over na. Waar we over nadenken, daar praten we over. Onze woorden weerspiegelen de persoon die we zijn. Ze geven onze achtergrond en de manier waarop we leven bloot. We moeten dus opletten met het soort woorden dat we gebruiken.
In vakliteratuur worden mensen soms in voorwerpen veranderd. Men spreekt dan over ‘gevallen’ alsof het niet meer over mensen gaat. Woorden die we lezen, horen, of zelf gebruiken kunnen denkbeelden oproepen van problemen, nummers, gedrag, ziektebeelden … in plaats van gevoelens, ervaringen, wensen, de mens zelf.
De geschiedenis leert ons dat de nazi’s de Joden niet als mensen zagen, maar woorden gebruikten zoals ‘figuren’, ‘ongedierte’, ‘koopwaar’, ‘vodden’, … met het gevolg dat morele wetten gemakkelijk zonder schuldgevoel konden overtreden worden en er zulke vreselijke dingen gebeurd zijn.

De taal dient gestemd te worden, net als een viool;
en net zoals te veel of te weinig vibratie in de stem van de zanger
of het trillen van de snaar
de toon vals maakt,
zo zal ook een teveel  of een te weinig aan woorden
de boodschap bederven.
(Oscar Wilde)

In Enos 1:3 staat: ‘…en de woorden die ik mijn vader dikwijls had horen spreken … drongen tot diep in mijn hart door.’ Woorden die ouders tot hun kinderen spreken kunnen inderdaad diep doordringen. Die woorden kunnen verstrekkende positieve en negatieve gevolgen hebben en voor een groot stuk het zelfbeeld van het kind bepalen. Denk maar aan woorden zoals: ‘Je bent altijd stout’, ‘Jij doet nooit iets goed’, ‘Je bent een nietsnut, een nul’, – of: ‘Dat was goed!’, ‘Niemand is volmaakt’, Iedereen moet leren’, ‘Fantastisch!’ ‘Ik hou van jou.’

How we speak to our children
and the words we use
can encourage and uplift them
and strengthen their faith.
(Rosemary M. Wixom)

De Bijbel wordt het woord van God genoemd en ik geloof dat ook, in zover die juist vertaald is. Ik geloof ook dat er nog andere woorden van God zijn, waaronder het Boek van Mormon.
Net zoals ik stil en ontroerd kan worden van gewone menselijke woorden, zo heeft Gods woord in de Schriften me meer dan een keer verwarmd, geholpen en vreugde gegeven.
Ook al geloof jij niet in Schriftuur, je kan er toch mooie woorden in lezen die je als mens kunnen helpen.
Een paar teksten die ik zo mooi vind:

Nu zullen wij het woord vergelijken met een zaadje. Welnu, indien gij plaats inruimt, zodat er een zaadje in uw hart kan worden gezaaid, … en indien gij het woord wél verzorgt, … zal hij wortel schieten … En wegens uw ijver, en uw geloof en uw geduld bij het verzorgen van het woord, opdat het wortel in u zal schieten, zie, zult gij er weldra de vrucht van plukken. (Alma 32: 28-42)

‘…Vergast u aan de woorden van Christus; want zie, de woorden van Christus zullen u alle dingen zeggen die gij behoort te doen.’ (2 Nephi 32: 3)

‘Uw woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad.’ ‘Psalm 119: 105)

‘Als u in Mijn woord blijft, bent u waarlijk mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’ (Johannes 8: 31-32)

‘Daarom, ieder die deze woorden van Mij hoort en ze doet, die zal ik vergelijken met een verstandig man, die zijn huis op de rots gebouwd heeft.’ (Mattheüs 7: 24)

As we ‘lay hold upon the word of God’,
it lays hold upon us,
guiding our thoughts, words and deeds,
drawing us ever closer to
the Great Source of those inspiring words.
(Marvin J. Ashton)

Jay Hess was een piloot die in de jaren zestig werd neergeschoten boven Noord-Vietnam. Zijn familie hoorde twee jaar niets van hem. Uiteindelijk mocht hij een brief naar huis schrijven met maximum 25 woorden! Jay Hess schreef: ‘ Deze dingen zijn belangrijk: tempelhuwelijk, zending, school. Hou vol, stel doelen, schrijf geschiedenis, neem twee maal per jaar een foto.’

Welke woorden zou jij naar je kinderen schrijven als je maar 25 woorden mag gebruiken?

Our words, like our deeds,
should be filled with
faith,
hope,
and charity.

Woorden zijn de max!